Prijs voor anders genieten van mobiliteit

Transferia en toeristische overstappunten zijn cool, milieuvriendelijk(er) en vallen in de prijzen, zo bleek op het symposium ‘Leisure & mobiliteit’ afgelopen november. Op deze punten bij recreatieve bestemmingen worden automobilisten ‘verleid’ de auto te laten staan. Niet verplicht, maar uitgenodigd. Zodat ze niet gemotoriseerd door een natuurgebied gaan dwalen bijvoorbeeld. Voor deze strategie, waarbij bereikbaarheid en duurzaamheid zijn gebaat, won het Veluwetransferium Posbank de Ruimte & Mobiliteitprijs 2007.

De projectpartijen Vereniging Natuurmonumenten, provincie Gelderland en gemeente Rheden mochten de prijs voor het meest succesvolle recreatieve project op het gebied van ruimtelijke ordening, infrastructuur en mobiliteit op 8 november in ontvangst nemen. ‘Zelf sturen op tijdstip, route en verbinding was uitgangspunt’, zegt de projectleider Jeroen de Koe. ‘Met het transferium willen we bezoekers van het Nationaal Park Veluwezoom verleiden niet met de auto de natuur in te rijden, maar aan de rand te parkeren en te voet of per fiets van de Veluwezoom te genieten.’ Het bezoekerscentrum van Natuurmonumenten vormt daarbij samen met horecavoorzieningen het hart van het transferium.
Eerder had het park te kampen met hoge verkeersdruk, maar er is toch voor gekozen om de wegen niet af te sluiten. De effecten van de nieuwe ruimtelijke inrichting op de verkeersdruk worden momenteel onderzocht, maar het lijkt alsof het doel, namelijk minder verkeer in het park zelf, is bereikt, aldus De Koe.
Het concept van een toeristisch overstappunt waarbij horeca - al dan niet in combinatie met andere voorzieningen - fungeert als uitvalsbasis voor andere activiteiten is ook in andere projecten populair. Zo combineert het project ‘Toppunten Zeeuwse Meer’ - goed voor de tweede prijs - horeca met een groot aantal buitenactiviteiten zoals zeilen, kanovaren, waterskiën, midgetgolf en wandelen en fietsen. De ‘toppunten’ zijn overstappunt naar een andere activiteit en bieden alternatieven voor autogebruik.
‘Bij het Veluwetransferium is gedimensioneerd op gemiddeld gebruik en niet op een drukke dag’, legt De Koe uit. Een verschil met tweede-prijswinnaar, het IKEA Concept Center te Delft. Dit project in de categorie ‘Nieuwe locaties voor leisure’ wordt geroemd om zijn integrale aanpak van parkeer-, congestie- en ruimtelijke problemen. IKEA dimensioneert wél op maximale bezoekersaantallen. Files moeten worden voorkomen. Dat is één van de afspraken met projectpartners Rijkswaterstaat en de gemeente Delft, aldus IKEA-projectleider Jos Koppelmans. Bereikbaarheid is voor IKEA belangrijk. Wél wordt geprobeerd de piek te spreiden door ruime openingstijden en door attracties buiten de piek aan te bieden.

Einde Programma Ruimte & Mobiliteit
Centrale congresboodschap, en ook oogmerk van de organisator van het symposium, het programma Ruimte & Mobiliteit, is dat goed mobiliteitsbeleid nodig is bij het ontwikkelen van ruimtelijke plannen. Het programma wordt uitgevoerd door het Kennisplatform Verkeer en Vervoer (KpVV) in samenwerking met het Nirov, CROW en Vereniging Stadswerk Nederland. ‘We willen de urgentie verhogen om bij ruimtelijke plannen vanaf het begin samen op te trekken en om deze plannen te koppelen aan bereikbaarheid’, zegt de voorzitter van de gebruikersraad van het programma, Wim van der Ham. De ambities gaan verder. Namelijk decentrale overheden ondersteunen bij het vormgeven en uitvoeren van beleid voor ruimtelijke ordening en mobiliteit.
Na ruim drie jaar actief te zijn, zal het programma binnenkort stoppen. Van der Ham: ‘Op het slotcongres, dit voorjaar, zal een evaluatie van het programma en de deelprojecten worden gepresenteerd.’ Vooruitlopend op de evaluatie zegt hij: ‘Winst zijn naast de groeiende aandacht voor mobiliteitsbeleid, vooral de 40 à 50 uiteenlopende projecten die als voorbeeld en inspiratie kunnen dienen.’ Daarnaast pleit hij voor grotere verkeerskundige inbreng: ‘De verkeerskundigen tonen wel betrokkenheid, maar het ontbreekt nog te veel aan strategische verkeerskundige inbreng, daar waar de kernbesluiten worden genomen. Ze zitten niet op het juiste moment aan de beslissingstafel.’