‘Overheid moet snappen wat er op technologisch gebied gebeurt’

“De trends buitelen over elkaar heen”, zegt Van Arum op de vraag welke trends zij ziet. “Het gaat over deeleconomie, diensten in plaats van producten aanschaffen, over Internet of Things, robotisering, duurzaamheid, traceerbaarheid, privacy, cyberveiligheid. Ik probeer vooral niet achter elke hype aan te rennen maar goed na te denken over welke hype relevant is voor ons werk.”

De hype rond de zelfrijdende auto lijkt weer een beetje voorbij.

“Ja, die indruk heb ik ook, maar de salesdirecteuren van autobedrijven zijn het daar niet mee eens.”

Wat staat er voor de komende tijd op de agenda?

“We hebben een provinciaal koersdocument met vier thema’s: data, fysieke en digitale infrastructuur, voertuigtechnologie en MaaS. We kijken wat deze thema’s betekenen voor de rol van de provincie als wegbeheerder en concessieverlener, maar ook voor beleidsterreinen, zoals ruimtelijke ordening. We werken samen met private partijen en met kennisinstituten. Door samen te investeren en samen te leren kunnen we een boost geven aan bepaalde ontwikkelingen.”

Waar gaan jullie in 2019 concreet mee aan de slag?

“De autonoom rijdende auto is misschien een hype op zijn retour, maar er rijden al heel veel auto’s rond met rijtaak-assisterende systemen, dus met ADAS. Mensen gebruiken die systemen niet. En dat is jammer, want daar is veel te winnen voor de veiligheid. We gaan samen met onder andere de ANWB, het ministerie van IenW en de RAI zorgen dat daar meer aandacht voor komt.”

“Een ander punt: we hebben slimme verkeerslichten, de i-VRI’s, die kunnen communiceren met voertuigen via 3G, 4G en wifi p. Daar hebben we al verschillende pilots mee gedaan en dat gaan we verder uitrollen. We hebben een proef gedaan met vrachtwagens die geïnformeerd werden over de groentijden met een snelheidsadvies. Hierdoor hoefden zij minder te stoppen. Dat is niet alleen beter voor de doorstroming, maar scheelt ook in uitstoot. Komend jaar onderzoeken we of we met deze verkeerslichten een groene golf voor fietsers kunnen realiseren op de snelfietsroute in de Haarlemmermeer. Uiteindelijk doel is dat over vijf jaar alle verkeerslichten in Noord-Holland ‘slim’ zijn en kunnen communiceren.”

“Afgelopen jaar hebben we een praktijkproef gedaan met CACC, waarbij 7 auto’s in een treintje met elkaar én met de verkeerslichten communiceerden. Dat werkt anders dan de Adaptieve Cruise Control (ACC) dat nu al in veel auto’s zit. Met CACC reageert de laatste auto meteen op de eerste in het treintje en dat heeft meerwaarde, bijvoorbeeld om kop-staart botsingen te voorkomen. Bij ACC reageert een auto alleen op zijn voorganger. Door CACC gaat een peloton niet uit elkaar lopen, je krijgt kortere reactietijden, waardoor er meer auto’s op een stuk weg kunnen rijden. Wij doen dit ook omdat de automobielindustrie minder geïnteresseerd is in dit soort technieken.”

Waarom niet? 

“Allereerst vanwege de hype van de autonoom rijdende auto, waarmee iedere autofabrikant de eerste wil zijn, dus daar gaat alle aandacht naar uit. Ten tweede vraagt dit samenwerken met andere merken en daarvoor moeten ze bedrijfsgevoelige gegevens delen met de concurrent. Komend jaar gaan we ook verder met de Europese projecten ‘Socrates’ en ‘Concorda’. In Socrates gaan we uitproberen welke gegevens we kunnen uitwisselen met onder andere autofabrikanten en navigatieleveranciers, zodat de reiziger beter wordt geadviseerd en de netwerkprestatie toeneemt. We weten wel veel over waar voertuigen zich in het netwerk bevinden, maar weinig over herkomst en bestemmingen. Als je weet waar mensen vandaan komen dan kun je beter bepalen of ze de slimste route kiezen.” 

Als het over MaaS gaat, gaat het op dit moment vaak over de rol van de overheid.

“Dat is bij al deze ontwikkelingen steeds de vraag. In Wenen is nu een busvervoerder een platform gestart dat MaaS faciliteert. De vraag is: moet een busvervoerder dat gaan doen of is dat meer iets voor de concessieverlener? Ik denk dat het niet ideaal is zoals we met AirBnB en Uber hebben gemerkt, dat een platform in handen komt van een bedrijf dat er vooral geld mee wil verdienen. Ik denk dat de overheid hier een rol in moet spelen en dat we samen beleid moeten opstellen.”

Wat verwacht u van de iets verdere toekomst?

‘Ik denk dat de focus steeds meer komt te liggen op gedrag. We hebben in de autotechniek gezien dat mensen sneller reageren op een snelheidsadvies dat boven de weg staat dan op een snelheidsadvies in de auto. De vraag hoe mensen zich gedragen met nieuwe techniek, hoe ze het gebruiken, wordt dus steeds belangrijker. Een andere belangrijke kwestie is de bereidheid van mensen om te delen. Als dat namelijk niet het geval is, dan kun je niet anders concluderen dan dat we over 20 jaar vaststaan. We hebben drie pijlers in ons beleid: elektrisch rijden, delen en geautomatiseerd rijden. Maar als we niet gaan delen lopen we op een bepaald moment vast in de files. Je moet delen aantrekkelijk maken, maar weer niet te gemakkelijk, want als mensen deelauto’s gebruiken in plaats van de fiets of het OV dan heb je alsnog een groter probleem, dus ergens moet er een gulden middenweg zijn.” 

Wat wilt u nog kwijt?

“Ik krijg vaak de vraag: waarom zoveel inzetten op het onderwerp smart mobility? Dat is omdat het belangrijk is om als overheid te snappen wat er gebeurt op technologisch vlak. De overheid moet proactief zijn, bijvoorbeeld weten wat een autonoom voertuig wel of niet kan. Dan is het pas mogelijk om goed de voorwaarden te formuleren en goed beleid te maken.”

 
Auteur: Karin Broer