Oude verkeersscenario’s slecht voor de weg

De scenario’s en verkeersprognoses waarop investeringen in het hoofdwegennet worden gebaseerd, zijn achterhaald en leiden tot onrendabele investeringen. Dat is althans de conclusie van onderzoeks- en adviesbureau CE Delft.

De huidige verkeersvraag is lager dan in de laagste scenario’s waarmee wordt gerekend, zo stelt CE. De huidige besluiten voor weguitbreidingen zijn volgens het bureau gebaseerd op het hoge scenario, waardoor de investeringen ten onrechte een positief economisch effect lijken te hebben.

Aannames achter analyses
Natuur- en milieuorganisaties vroegen  CE Delft gevraagd de geldigheid van de scenario’s in de verkeersberekeningen te onderzoeken. Op basis van literatuur en interviews met experts en onderzoekers) is een analyse gemaakt van het Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (MIRT), de verkeersmodellering en de onderliggende toekomstscenario’s. Ook zijn voor zes MIRT-projecten de aannames achter de maatschappelijke kosten-batenanalyses (MKBA’s) geanalyseerd in de studie Uitbreiding snelwegen: nodig of overbodig?  

Achterhaalde toekomstscenario’s
In de MKBA’s voor MIRT-projecten is afgelopen jaren gerekend met de WLO-scenario’s uit 2006 of soms met een nog ouder scenario. Een vergelijking tussen deze scenario’s en de recente ontwikkelingen laten zien dat het verkeersvolume op het hoofdwegennet sinds 2009 onder laagste WLO-scenario (het RC scenario) zit. Oorzaken zijn onder meer een lage economische groei en een drie keer zo hoge olieprijs als in de WLO-scenario’s. Ook de mogelijke verzadiging in het autogebruik en de opkomst van Het Nieuwe Werken spelen mogelijk een rol.

Scenario’s met hoge groei gepresenteerd
Bij de MKBA van MIRT-projecten is meestal met één scenario, met erg hoge verkeersgroei, gerekend (het GE- of EC-scenario). Van twee van de zes is helemaal geen MKBA beschikbaar (A27/A12 (Ring Utrecht) en A27/A1 knooppunt Eemnes, aansluiting Bunschoten). Alleen de NWO (Blankenburgtunnel) bij Rotterdam is doorgerekend met zowel een hoog (GE) als laag (RC) scenario. Bij het lage, thans meer realistische RC-scenario, zijn de kosten hoger dan de baten. Voor de andere onderzochte projecten is geen doorrekening met het RC-scenario beschikbaar. Een indicatieve inschatting van de baten in het RC-scenario laat zien dat ook voor de projecten A13/A16, de doortrekking van de A15 en de Noordoostcorridor Eindhoven het kosten-batensaldo waarschijnlijk neutraal tot behoorlijk negatief is. De kans is dan groot dat deze investeringen meer kosten dan ze gaan opleveren.

De studie beveelt aan dat voor nog uit te voeren MIRT-projecten berekeningen met het RC-scenario beschikbaar komen en deze meewegen in de  besluitvorming.

 
Auteur: Marieke Hut