Opgeleverd: de Hovenring in Eindhoven (VK 1/2013)

In aanloop naar de nieuwe Fietsstadverkiezing presenteert Verkeerskunde, in samenwerking met de Fietsersbond een serie voorbeelden van obstakelvrije fietsroutes. In deze aflevering : de Hovenring in Eindhoven.  Projectleider Irmo Kaal van de gemeente Eindhoven geeft achtergrondinformatie over het project aan de hand van 11 vragen.

1. Project biedt een oplossing voor?
Het project biedt een structurele oplossing voor aanzienlijke doorstromingsproblemen van autoverkeer, openbaar vervoer en fietsverkeer door het ontvlechten van deze vervoersmodaliteiten. De Hovenring is een locatie waar twee hoofdroutes voor autoverkeer, de Hoogwaardig Openbaar Vervoer-as en twee primaire fietsroutes bij elkaar komen. Het gevolg was een enorm knelpunt wat doorstroming en wachttijden betreft, waardoor aan geen enkel kwaliteitscriterium van de drie vervoerswijzen kon worden voldaan. Door het ontvlechten van auto, openbaar vervoer en fiets wordt ruimschoots voldaan aan de afgesproken kwaliteitsnormen voor wachttijden van de drie vervoerswijzen. Daarnaast is de verkeersveiligheid door de ontvlechting sterk verbeterd.

2. In welke situaties is deze oplossing aan te bevelen, en in welke situaties niet?
Iedere verkeerssituatie vraagt om maatwerk. Bij een andere situatie, in een andere omgeving met andere verkeersintensiteiten zal een andere oplossing horen. De oplossing van de Hovenring is gekozen enerzijds vanwege de functionele doelstellingen anderzijds vanwege de doelstelling dat het ontwerp een integraal ontwerp moest zijn met gevoel voor de integratie in de stad, de menselijke maat en de beleving en gebruik van knooppunten. Het knooppunt diende een betekenis toe te voegen die uitdrukking geeft aan enerzijds de metafoor van 'toegangsplein' van Eindhoven, Meerhoven en Veldhoven en anderzijds de verbintenis symboliseert met de stad Eindhoven. Gezien het strategische belang van dit knooppunt diende de uitstraling van dit knooppunt ver boven het algemene verkeerskundige kaders uit te stijgen tot een nieuw landmark in de stad met een hoog icoongehalte. Gezien de ligging van de Hovenring op de Westcorridor is in het ontwerp een verwijzing gemaakt naar het Evoluon en de lichtnaald Beukenlaan.

3. Welke bedrijven en organisaties hebben hieraan meegewerkt?
Bij de beantwoording van deze vraag wordt onderscheid gemaakt tussen het ontwerpen van de Hovenring (ipv Delft) en de bouw van de Hovenring (Combinatie BAM Wegen bv - Victor Buyck - BAM Civiel bv.). Bij het ontwerp van de Hovenring is mede op advies van de Politie Brabant Zuidoost besloten om een fietsbrug in plaats van een fietstunnel te bouwen. Dit vanwege de door de politie geconstateerde sociale onveiligheid in fietstunnels. Daarnaast is bij het ontwerp het Platform Gehandicaptenbeleid alsmede de Fietsersbond betrokken. ipv Delft heeft het ontwerp van de Hovenring gemaakt. Het ontwerp is constructief doorgerekend door Witteveen+Bos. Bij de bouw van de Hovenring is besloten om de hoofdroutes rondom de Hovenring af te sluiten voor al het verkeer, teneinde een jaar bouwtijd te winnen. Hiertoe is een uitgebreid Bereikbaarheidsplan gemaakt. Bij zowel het tot stand komen van dit Bereikbaarheidsplan als de uitvoering en het functioneren hiervan is een aantal partijen betrokken geweest zoals Rijkswaterstaat, Provincie Noord-Brabant, de gemeente Veldhoven en Eersel, Hermes, politie en brandweer/GGD.

4. Hoe lang heeft het project geduurd: van tekentafel  tot oplevering?
In oktober 2007 is gestart met een verkenning naar het knooppunt. Februari 2008 is het schetsontwerp gepresenteerd aan vertegenwoordigers van belangengroeperingen. Juni 2010 heeft het college van B&W ingestemd met het definitief ontwerp van de Hovenring. Nadat de financiële dekking van de Hovenring gereed was kon het project in december 2010 worden aanbesteed. Juni 2012 is de Hovenring geopend voor al het verkeer.

5. Wat waren de drie grootste knelpunten tijdens de aanleg?
Tijdens de bouw van de Hovenring is er een groot knelpunt opgetreden. De voorspoedige bouw van de Hovenring heeft ertoe geleid dat de Hovenring op 30 december opengesteld kon worden voor autoverkeer. Op 11 januari 2012 is de Hovenring weer afgesloten vanwege het feit dat door trillende tuien de bevestigingen van de tuien zouden kunnen knappen. Hierdoor zijn de wegen rondom de Hovenring een half jaar langer afgesloten. Het trillen van de tuien is opgelost door het aanbrengen van dempers. Met het aanbrengen van deze dempers was vooraf financieel rekening gehouden.

6. Wat waren de drie opvallendste kinderziektes: Het project Hovenring kent tot nog toe geen kinderziektes. Opvallend is dat bij dit project de nazorg in vergelijking met andere projecten laag is.

7. Wat zijn de drie opvallendste resultaten: Met de bouw van de Hovenring zijn de eerder genoemde doelstellingen behaald waardoor het project geslaagd is (zie ook punt 11).

8. Wat heeft het gekost: Het aanbestedingsresultaat bedroeg 11 miljoen euro.

9. Wie hebben eraan meebetaald: BBZOB, het SRE en de Provincie Noord-Brabant.

10. Wie tonen er belangstelling voor dit project: de Hovenring mag zich verheugen in een positieve belangstelling vanuit binnen- en buitenland. De volgende partijen hebben al belangstelling getoond:
- Fietsberaad
- Intergemeentelijke Verkeerstechnische Werkgroep
- 40 vertegenwoordigers van Waalse steden (excursie)
- adviesbureaus
- regionale fietsersbonden
- Europees POLIS-netwerk
- Europees CIVITAS-netwerk
- Europese partners in CARMA-project
- diverse grote en middelgrote gemeentes
- Provincie Noord-Brabant
- diverse overheidsorganisaties uit diverse landen
- pers, vakbladen
- Steer Davies Cleave, consultancy bureau dat bezig is met een nieuwe roadstrategy voor Londen. Zij willen de Hovenring als casestudy in hun rapportage opnemen.
- Artgineering, Een Nederlands bureau wat bezig is met een publicatie over fietsinfrastructuur
- Deutsches Institut für Urbanistik, Een instituut wat namens het bundesministerium für verkehr bau und stadtentwicklung praktijkvoorbeelden van fietsvoorzieningen verzamelt op het Fahrradportal. Zij willen de Hovenring opnemen als praktijkvoorbeeld op de website.
- National Geographic (Amerikaanse uitgave).

11. Is dit project geslaagd? Waarom?
Het project is zeer geslaagd, omdat de doorstroming voor alle vervoerswijzen aanzienlijk is verbeterd. Het openbaar vervoer en het fietsverkeer kunnen ongehinderd doorrijden door de ontvlechting met het autoverkeer. De Hovenring is bovendien een nieuw icoon geworden in het Eindhovense stadsbeeld door de bijzonder fraaie en functionele vormgeving. De maatschappelijke baten door de verbeterde doorstroming zijn aanzienlijk: ruim 300.000 euro per jaar alleen al aan wachttijdwinst. De gezondheidsbaten, emissiebaten en baten van minder brandstofverbruik komen daar nog bij.

De inwoners van Eindhoven en Veldhoven zijn enthousiast over de Hovenring. Fietsers gebruiken de Hovenring zelfs als ontmoetingsplek.

 
Auteur: Margriet Verhoog