Ook Nederland stopt met steun fossiele export

Ook Nederland stopt op korte termijn met overheidssteun voor internationale fossiele energieprojecten. Hiertoe heeft Nederland in Glasgow tijdens de klimaatconferentie een verklaring getekend.Staatssecretaris Vijlbrief (Financiën) schrijft dit, mede namens minister minister De Bruijn (BHOS), minister Blok, en staatssecretaris Yesilgöz (beiden Economische Zaken), aan de Tweede Kamer.

De ondertekening betekent dat het kabinet de overgang naar een groene energievoorziening versnelt en in 2022 zal werken aan nieuw beleid voor het beëindigen van internationale overheidssteun aan de fossiele energiesector. Dit geldt in het bijzonder voor de exportkredietverzekering (ekv). Het streven is dit voor eind 2022 te implementeren.

Voor Nederlandse bedrijven die straks geen gebruik meer kunnen maken van de ekv terwijl belangrijke buitenlandse concurrenten dat wel kunnen, betekent dit een verslechtering van hun internationale concurrentiepositie. In gesprek met belanghebbenden wordt gekeken naar wat haalbaar en nodig is voor een groene transitie met behoud van banen en kennis in Nederland en een duurzame, betrouwbare en betaalbare energievoorziening in ontwikkelingslanden.

Voor een gelijk speelveld is het belangrijk dat zoveel mogelijk andere landen de verklaring ondertekenen, vooral in Europa en Azië waar grote concurrenten van de Nederlandse sector zich bevinden. Het kabinet hoopt dat in elk geval in Europa meerdere landen nog gaan volgen.

Het kabinet heeft al verschillende maatregelen genomen om de ekv te vergroenen. Zo zijn er meetmethodieken ontwikkeld waardoor er beter inzicht is in het aandeel groen en fossiel in de ekv-portefeuille. Daarnaast zijn er ruimere dekkingsmogelijkheden voor groene transacties.

In mei 2021 heeft staatssecretaris Vijlbrief een verkenning naar de Kamer gestuurd met elementen voor een afbouwpad voor fossiele transacties. Het ambitieniveau daarvan is door het demissionaire kabinet aan het volgende kabinet gelaten. Het huidig ekv-beleid is niet in lijn met de COP26 verklaring, waardoor er aanvankelijk niet meteen voor gekozen is de verklaring te tekenen.

Nederland werkte in internationaal verband al aan vergroening van de ekv. In oktober is in OESO- en G20-verband bereikt dat internationale publieke financiering voor kolencentrales beëindigd wordt. Daarnaast heeft Nederland met zes andere landen in april de Export Finance for Future (E3F) coalitie opgericht. Naast het uitfaseren van steun aan fossiele transacties, werkt de E3F coalitie aan het stimuleren van groene transacties (incentives), gezamenlijke reporting (transparantie) en inzet in internationale fora. Nederland organiseert op 24 november de tweede Summit van E3F en spant zich in om meer landen bij de coalitie aan te laten sluiten.