Onnodig linksrijden, een vloek of een zegen?

Iedereen heeft er wel eens mee te maken: automobilisten die onnodig lang links blijven rijden en de doorgang van het overige verkeer belemmeren. Reden voor Gunther Seegers, 3e jaars student van de NHTV, aan te kloppen bij Rijkswaterstaat om dit probleem nader te verkennen. Heeft het effect op de doorstroming en veiligheid? Hij komt daarbij tot interessante inzichten.

Onnodig linksrijden wordt vaak genoemd als ergernis in het verkeer. Opmerkelijk is dat dit gedrag ook weer leidt tot andere ergernissen zoals bumperkleven en rechts inhalen. Hierdoor kunnen verkeersonveilige situaties ontstaan. Verder belemmert onnodig linksrijden de doorgang van het achteropkomend verkeer. Maar in hoeverre onnodig linksrijden ook daadwerkelijk leidt tot effecten op de doorstroming zoals filevorming is lastig vast te stellen. Gemakzucht en afgeleid worden van de rijtaak zijn mogelijke oorzaken van onnodig linksrijden. Verder blijkt uit deze verkenning [1] ook dat linksrijden in sommige situaties juist wenselijk is bijvoorbeeld bij weefvakken of invoegstroken.

Alex van Loon adviseur Wegverkeer en Benutten bij Rijkswaterstaat bood Seegers, stagiair van de NHTV, de mogelijkheid om dit onderwerp nader te verkennen. Hij dook dieper in het fenomeen, en kwam via een aantal interviews tot een aantal opmerkelijke inzichten.

Inzichten

Uit de binnenlandse en buitenlandse literatuur en op internet blijkt dat er geen onderzoek bekend is naar onnodig linksrijden en de verkeerskundige effecten ervan. Weliswaar zijn er studies die aantonen dát er ‘onnodig’ links gereden wordt, zoals het onderzoek van Marco de Baat naar rijstrookwisselgedrag [2], maar niet wat het effect hiervan is op de doorstroming of veiligheid. Daarom is een aantal interviews gehouden met deskundigen van ANWB, SWOV, CBR, Politie en Rijkswaterstaat om een beter beeld te krijgen van dit fenomeen. In deze interviews zijn meerdere aspecten besproken die te maken hebben met  dit rijgedrag. Dit heeft vooral een goed beeld geschetst van de visies van de verschillende organisaties op onnodig linksrijden.

Op basis van de interviews is de volgende definitie geformuleerd van onnodig linksrijden: “Linksrijden zonder dat daar een verkeerskundige reden voor is, terwijl er rechts voldoende ruimte is”. Meerdere ergernissen uit de Verkeersergernissen Top tien [3] lijken volgens de geïnterviewde deskundigen in direct of indirect verband te staan met onnodig linksrijden zoals bumperkleven en rechts inhalen. Het onderzoek van Marco de Baat naar rijstrookwisselgedrag bevestigt dit. Allen zijn het er over eens dat het onnodig linksrijden in meer of mindere mate invloed heeft op de verkeersveiligheid. Vooral afleiding en comfort worden door experts als belangrijke oorzaken genoemd van linksrijdend gedrag.

Op tweestrookswegen met veel vrachtverkeer, wordt veel linksgereden omdat chauffeurs bang zijn hun het plekje te verliezen. Op meerstrookswegen hebben meerdere weggebruikers de voorkeur om op de één na rechtse rijstrook te rijden zodat ze niet constant van rijstrook hoeft te wisselen. Dit draagt weer bij aan een rustiger verkeersbeeld. In sommige infrastructurele situaties wordt linksrijden ook in de hand gewerkt zoals bij samenvoegingen. Of wordt linksrijden op de hoofdrijbaan door de wegbeheerder gestimuleerd door het toepassen van doorgetrokken strepen bij invoegingen.

Vervolg

In deze verkenning is een aanzet gedaan om het effect van onnodig linksrijden op de wegcapaciteit aan te tonen via het simulatieprogramma FOSIM, maar dit behoeft vervolgonderzoek. Eerder is door TrafficQuest [4] onderzocht dat brede toepassing van ‘keep your lane’ de doorstroming niet zal bevorderen.

Onnodig linksrijden is daarmee een rekbaar begrip geworden: het belemmert enerzijds de doorstroming van het achteropkomend verkeer waardoor mogelijk onveilige situaties ontstaan. Anderzijds leidt linksrijden tot een rustiger verkeersbeeld en wordt het door de wegbeheerder in sommige situaties gestimuleerd.

Aanbevolen wordt om nader onderzoek te doen naar de oorzaken van onnodig linksrijden en het effect daarvan op de doorstroming en veiligheid van het wegverkeer. Seegers heeft zijn belangstelling al getoond voor dit vervolgonderzoek.

[1] Seegers, Gunther, Onnodig Linksrijden - Een eerste verkenning, NHTV, december 2016

[2] Baat, Marco de, Emperical Investigation of Strategy-based Lane Change Choice, ITS EDULAB, augustus 2016

[3] Zandbergen, Marije, Top 10 Ergernissen in het verkeer 2015, Allsecur-blog, 11 augustus 2015

[4] Verkeersnet, Geen ‘Keep your lane’ in Nederland, 5 november 2013

Lees hier het stagerapport.

 
Auteur: Door Gunther Seegers (NHTV) en Alex van Loon (Rijkswaterstaat)