Ondergronds bouwen vereist kennis van grond én gebouwen

Me

Met gedegen vooronderzoek en een deskundige risicoanalyse in het ontwerpstadium wordt 60 procent van alle schade aan aangrenzende panden bij ondergrondse bouwprojecten voorkomen. Dit stelt de Duitse onderzoeker Holger Netzel, die onlangs promoveerde aan de TU Delft.

Volgens Netzel is zettingsschade aan gebouwen naast diepe bouwputten en boortunnels in veel gevallen te voorspellen. Van zettingsschade heeft Amsterdam de buik vol. Vorig jaar verzakten daar woningen en ook werden er woningen ontruimd na een lekkage tijdens de bouw van de Noord-Zuidlijn. Netzel, die de bouwers van de Noord-Zuidlijn adviseert over het verhinderen van zettingsschade, beweert niet dat de specifieke diepwandlekkage bij de Vijzelgracht was te voorkomen, maar een frequentere afweging van risico’s had volgens hem niet misstaan. ‘Diepwandlekkage is bij deze constructiewijze altijd een risico. Met deskundige risicocontrolling tijdens de uitvoering kun je continu afwegen of er extra maatregelen nodig zijn om de dichtheid van de diepwandvoegen te waarborgen.’

 

Risicoanalyses voor aanliggende gebouwen in de ontwerpfase bij ondergronds bouwen vinden in Nederland nauwelijks plaats, zo stelt Netzel. Als reden daarvoor noemt hij het ontbreken van betrouwbare voorspellingsmethodieken, terwijl voorspelde vervorming uit het ontwerp – samen met monitoring tijdens de uitvoering – juist kan worden gebruikt om de impact op de gebouwen te minimaliseren. Volgens de onderzoeker heb je voor goed onderbouwde uitspraken een combinatie nodig van kennis van de grond en constructieve kennis over de gebouwen. Deze combinatie is in de traditionele taakverdeling tussen constructeurs en geotechnici lang niet altijd voldoende gewaarborgd.

 

Volgens Netzel mist de Nederlandse bouwwereld het Duitse Prüfingenieur System. Dit staat voor onafhankelijke ingenieurs die de ontwerpkwaliteit waarborgen. ‘Maar’, merkt Netzel op, ‘belangrijk daarbij is wel dat de rol van deze onafhankelijke toetsers niet wordt uitgehold. Dat lijkt juist wel te zijn gebeurd bij de bouw van de metrolijn in Keulen. Daar is te weinig gedaan met de informatie uit de monitoring. En in het ontwerpstadium zijn te weinig risicoanalyses uitgevoerd.’ (TV)

 
Auteur: Joske van Lith