NO2-gehalte loopt enorm uiteen in Vlaanderen

De

De concentratie van het gehalte stikstofdioxide (NO2) is door het citizen-scienceproject 'CurieuzeNeuzen Vlaanderen' zeer nauwkeurig in kaart gebracht. Dit project is een initiatief van Universiteit Antwerpen, de Vlaamse Milieumaatschappij en de Standaard. Wat blijkt: er zijn enorme verschillen in het NO2-gehalte per gebied in Vlaanderen.

Stikstofdioxide is een belangrijke indicator voor luchtvervuiling in het verkeer. De stippenkaart van CurieuzeNeuzen Vlaanderen toont de gemeten NO2-concentratie via een kleurencode. Hiermee wordt een gedetailleerd beeld gevormd van de impact die verkeer en ruimtelijke ordening hebben op de luchtkwaliteit. De hoogste NO2-waarde (75,3 microgram per kubieke meter) werd gemeten aan een tweevaksbaan in Houthalen-Helchteren en is ongeveer zeven keer zoveel als de laagst gemeten waarde (10,9 microgram per kubieke meter) die werd gemeten in Voeren. Het gemiddelde van alle meetlocaties in Vlaanderen bedraagt 22,8 microgram per kubieke meter. De provincie Antwerpen heeft de hoogste gemiddelde concentratie (24,8 microgram per kubieke meter), gevolgt door Oost-Vlaanderen (23,3 microgram per kubieke meter). Limburg heeft het laagste gemiddelde (19,7 microgram per kubieke meter).

Uiteenlopende resultaten

Verder valt op dat in West-Vlaanderen de concentraties relatief dicht bij elkaar liggen, terwijl in Limburg zowel de hoogste als de laagste concentraties gemeten zijn. Deze concentratie wordt voornamelijk bepaald door lokale verkeersemissies, de lokale straatconfiguratie en de doorstroming van het verkeer in de straat. Drukker verkeer en verkeerslichten kunnen een hoger NO2-gehalte veroorzaken. Opvallend is dat NO2-concentraties veel verschillen tussen de binnenstad en de stadsrand. De hoogste concentraties worden gemeten in Antwerpen en Gent. Aalst is koploper in het aantal meetlocaties met een hoge impact van lokaal vervoer op de NO2-concentratie.

Rode hotspots en zwarte kruispunten

Verhoogde NO2-waardes zijn niet alleen een probleem in grotere steden. Zo heeft een kwart van de kleinere steden minstens één meetpunt waar de EU-norm wordt overschreden. Zelfs in kleine landelijke gemeenten zijn rode hotspots te vinden. Dit zijn locaties in het centrum met sterk verhoogde concentratie ten opzichte van omliggende straten. Doordat heel veel locaties zijn meegenomen in het CurieuzeNeuzen-project, is een nauwkeurig beeld gecreëerd van deze rode hotspots. Daarbij is in het onderzoek een nieuw fenomeen naar voren gekomen: zogeheten zwarte kruispunten. Dit zijn meetlocaties waar zeer hoge concentraties zijn gemeten. Het zijn doorgaans typisch drukke verkeersaders die zijn omgeven door lintbebouwing en gelegen aan kruispunten. Zo is te concluderen dat niet alleen het verkeersvolume, maar ook doorstroming een belangrijke rol speelt in de luchtkwaliteit. 

Lees hier het hele rapport over het onderzoek.