Nieuwe richtlijn voor ontwerp autosnelwegen: beleidsneutraal en transparant

De Nieuwe Ontwerprichtlijn Autosnelwegen (NOA) van de Adviesdienst Verkeer en Vervoer zag begin december het licht. Met dit nieuwe voorschrift voor het geometrisch ontwerpen van autosnelwegen wil Rijkswaterstaat de ontwerprichtlijn in overeenstemming brengen met de veranderde visie op haar taken. Voorheen had het ontwerp van autosnelwegen vooral plaats vanuit de infrastructurele kant, tegenwoordig veel meer vanuit de functie van de weg.

De NOA vervangt de voorgaande Richtlijnen voor het Ontwerpen van Autosnelwegen (ROA). In de afgelopen 15 jaar waarin de ROA gold, heeft RWS zich ontwikkeld tot manager van verkeersstromen die verschillende belangen - onder meer van weggebruikers, omwonenden en de belastingbetaler - afweegt. Hiermee kregen onderwerpen als verkeersmanagement, incident management, assetmanagement en life-cyclemanagement een structurele plaats. Bij deze gewijzigde aanpak horen nieuwe ontwerpvoorschriften. Bovendien sluit de NOA beter aan bij de veranderende rol van de rijksoverheid als opdrachtgever van marktpartijen.
De nieuwe richtlijn geeft ook aan op welke wijze een opdracht aan een ontwerpteam tot stand moet komen. Door de verschillende belangen achter die opgave zo vroeg mogelijk zichtbaar te maken, kunnen wensen en eisen integraal worden afgewogen. Daarbij gaat het om bereikbaarheid, veiligheid en leefbaarheid, maar ook om infraproviding en verkeersmanagement, om afspraken op bestuurlijk niveau of met de omgeving, en om de afweging van aanlegkosten versus life-cyclekosten. Zo worden transparante afwegingen mogelijk en wordt duidelijkheid gegeven aan zowel de wegontwerper als aan RWS-medewerkers.
In een aantal opzichten verschilt de nieuwe ontwerprichtlijn van haar voorganger. Allereerst is de NOA probleemgeoriënteerd: er wordt uitgegaan van de effecten van een ontwerp, niet van vaststaande oplossingen. Verder staat in de nieuwe richtlijn enkel geometrie. Aspecten die geen relatie hebben met het geometrisch ontwerp zoals bewegwijzering, bermbeveiliging en verlichting komen niet voor in de NOA. Daarnaast hanteert de NOA standaardwaarden voor de maatvoering van de autosnelweg, in plaats van minimum- en maximumwaarden. Afwijken van een standaardwaarde is mogelijk, maar moet worden beargumenteerd in effecten, en deze effecten moeten worden gerelateerd aan de eisen van de ontwerpopgave. Ten slotte is de NOA beleidsneutraal; dat wil zeggen dat met deze geometrie ook toekomstige ontwikkelingen op het autosnelwegennet moeten kunnen worden ontworpen.
De NOA is te downloaden op de website van AVV.