Nieuw 'anti-kantelbord' voor vrachtcombinaties

Een eenvoudig bord in de berm kan vrachtwagens in lastige bochten overeind houden en zo langdurige files en hoge maatschappelijke kosten vermijden. Volgens het ministerie van Verkeer en Waterstaat is zo'n waarschuwing de beste remedie tegen het kantelen van vrachtwagens in soms verraderlijke bochten in afritten van autosnelwegen. April volgend jaar start in Groningen en Zuid-Holland op een zestal locaties een proef met voor- en nametingen.

Verreweg de meeste chauffeurs van de tweehonderd vrachtwagens en trucks met oplegger die de afgelopen drie jaar in snelwegbochten 'opzij' gingen, werden verrast door het verloop van de bocht. Als die vooraf niet goed valt te overzien of ongelijkmatig is, kan een combinatie buiten de schuld van de bestuurder al snel op zijn kant raken. Soms weten chauffeurs ook niet welke beweeglijke lading zij in hun oplegger meesjouwen.
De tweehonderd ongevallen met kantelende vrachtwagens deden zich in drie jaar voor op 170 snelweglocaties. Overigens zouden op het onderliggend wegennet zouden twee keer per week vrachtwagens op hun kant gaan. Hoeveel fileleed en maatschappelijke schade daaruit voortspruit, is volgens de woordvoeder van het Directoraat Generaal Goederenvervoer van het ministerie niet precies bekend. Hij verwacht in elk geval wel dat deze kosten nu sterk gereduceerd kunnen worden. 'Als vijf procent van de snelheidspieken eruit wordt gehaald, zou dat al enorm schelen.' De komst van het informatiebord zou ook elders dan op de bewuste gevaarslocaties vruchten af kunnen werpen, denkt hij.
‘Hangend vlees’ en ‘comfortabele luchtvering’ zijn enkele van de risicofactoren waardoor chauffeurs op het verkeerde been kunnen worden gezet. Het eerste slaat op heen en weer bungelend slachtvlees waardoor het zwaartepunt van een vrachtcombinatie letterlijk en figuurlijk verrassende wendingen kan nemen en de chauffeur de macht over het stuur kan verliezen. 'Nadeel van een voordeel' is ook het sterk verbeterde comfort in de luchtgeveerde cabine. De vrachtrijder merkt daardoor soms veel te laat dat de oplegger achter hem een eigen leven is gaan leiden.

Niet in RVV
De nieuwe borden brengen met een snelheidsaanduiding en een pictogram het kantelgevaar in beeld. Het wordt een informatiebord en zal daarom niet in het RVV (Reglement Verkeersregels en Verkeerstekens) worden opgenomen. Vrachtchauffeurs gaven in het verleden al aan weinig baat te hebben bij snelheidsborden die meer op personenauto's zijn geënt. Het nieuwe bord is samen met CCV/Examenhuis (een CBR-dochter) ontworpen en getoetst onder 39 vrachtrijders.
De proeflocaties worden binnenkort geselecteerd in overleg met Transport en Logistiek Nederland, de belangenbehartiger van het wegtransport. Voor verdere plaatsing kan volgens het ministerie gebruik worden gemaakt van chauffeurservaringen via TLN. Uit onderzoek in opdracht van Verkeer en Waterstaat is namelijk gebleken dat er geen eenduidige criteria zijn voor een risicovrije bocht voor vrachtwagencombinaties. Beroepschauffeurs weten vaak uit ervaring bij welke bochten ze extra snelheid moeten minderen om de boel recht te houden. Het bord is daarom juist bedoeld voor chauffeurs die ter plaatse niet bekend zijn.
Op langere termijn meent Verkeer en Waterstaat dat ISA-achtige toepassingen kunnen helpen om vrachtwagens en -combinaties in lastige bochten overeind te houden.
Volgens eerder SWOV-onderzoek is ‘kantelen’ aan de orde bij 3 à 10 procent van alle vrachtwagenongevallen in Europa. In Nederland zou dit op jaarbasis negen mensenlevens kosten.