Nederlandse fietsexpertise moet Qatarees op de fiets helpen

De regering van Qatar maakt zich zorgen over de gezondheid van haar bevolking. Veel jongeren hebben overgewicht en het aantal diabetesgevallen neemt zorgwekkend toe. In opdracht van de emir kreeg Goudappel Coffeng via Rand Europe de opdracht om een aantrekkelijke fietsroute te ontwerpen in de Qatareese hoofdstad Doha. Geld speelt geen rol in het emiraat waar het gemiddelde inkomen 200.000 Amerikaanse dollars bedraagt. De echte uitdaging ligt in het verleiden van de Qatarees om op de fiets te stappen.

Of het 40 km lange fietspad door de hoofdstad Doha werkelijk wordt aangelegd is nog de vraag. Maar de regering van Qatar kan er, als ze wil, direct mee beginnen. Er ligt een uitvoeringsgereed ontwerp op tafel dat voorziet in een functionele fietsroute langs de boulevard, universiteit, hotels, toeristische plaatsen tot midden in een woonwijk. Bovendien is het fietspad veilig, doordat het met uitzondering van de woonwijk nergens in contact komt met het autoverkeer. Een strikt noodzakelijke voorwaarde, legt projectleider Hans Goldstein van Goudappel Coffeng uit. ‘De wegen in Doha bestaan uit meerstrooks rijbanen waar minimaal 80 km/uur wordt gereden. En vaak al door jongeren van nog geen 18 jaar.’
Om de Qatarees daadwerkelijk op de fiets te krijgen, ook al is er een fietspad, lijkt nog een missie op zich. Goldstein: ‘Op de vraag aan jongeren of ze van een fietspad gebruik zouden willen maken, kregen we te horen: ‘No way, we don’t like to swet.’ En ook speelt de vraag of vrouwen niet te veel van hun lichaam laten zien als ze op een fiets stappen.’ Om de verleiding toch zo veel mogelijk op te schroeven voorziet het ontwerp niet alleen in zo’n 15 tunnels en fietsbruggen - geld speelt immers geen rol - maar ook in een overkapping tegen de zon en een koelsysteem.
Adnam Rahman, projectleider voor Rand Europe, legt uit hoe dat werkt. ‘Omdat we vanwege de aantrekkelijkheid hebben gekozen voor een open variant in plaats van een gesloten overkapping is de koeling niet optimaal. Toch werkt de overkapping sterk zonwerend door een speciale reflecterende verflaag toe te passen of een speciale kunststof. Daarnaast zijn er nog twee mogelijkheden om actief te koelen. Ofwel door het fietspad zelf te koelen met opgepompt grondwater of door lucht van buiten door een soort natte sponzen in de overkapping te persen.

Nederland
Hoewel het ontwerp nog niet is uitgevoerd en getekend voor toepassing in het Midden-Oosten ziet Rahman volop mogelijkheden voor toepassingen elders, waaronder in Nederland. ‘Belangrijk is dat het concept niet duurder is dan de aanleg van een snelweg, als je kijkt naar hoeveel meer mensen passen op een fietspad.’ Concreet ziet Rahman een overkapt fietspad bijvoorbeeld als oplossing voor de dichtslibben van binnensteden. ‘Ik kan mij goed voorstellen dat auto’s aan de rand van de stad worden geparkeerd en men vervolgens met een leen of ov-fiets de stad in rijdt, zonder last te hebben van regen of kou en droog aankomt bij de eindbestemming.