Navigatiesystemen aanpassen voor ouderen

Redactie Verkeerskunde

Navigatiesystemen moeten overzichtelijker worden door duidelijkere kleuren en symbolen. Vooral ouderen houden dan meer tijd over om op de weg te letten. Ellen Wilschut promoveerde onlangs op dit onderwerp aan de Rijksuniversiteit Groningen.

Een slecht ontworpen navigatiesysteem kan de reactietijd op informatie uit het display met wel een seconde verslechteren. ‘Met kleur manipuleerde ik systematisch de complexiteit van de visuele informatie en met het aantal zichtbare elementen op het scherm,’ vertelt Wilschut. EEG-onderzoek liet zien dat proefpersonen tussen 50 en 70 jaar irrelevante informatie slechter onderdrukken dan jongeren (20-25 jaar). Ook reden de deelnemers in een rijsimulator. ‘De tijd tussen nieuwe informatie op het navigatiesysteem en het remmen van een voorligger heb ik gevarieerd. Bij een complex plaatje duurt het langer voordat mensen remmen, ook al bevinden de remlichten en het display zich in het blikveld. Deze interferentie was groter bij ouderen, zij remden dus later.’

Hoe vergroot je de verkeersveiligheid? ‘Navigatieproducenten moeten meer rekening houden met de reactie van weggebruikers op onvoorspelbare verkeerssituaties,’ vindt Wilschut. Volgens haar is het beter om navigatie-informatie op de autoruit te tonen, zodat ze hun ogen niet hoeven af te wenden. ‘Daarnaast zijn er nauwelijks regels voor navigatiesystemen; er zijn geen meetbare criteria zoals bij gordels en remmen.’ Wilschut vindt dat fabrikanten daar meer onderzoek naar moeten doen, samen met de overheid en TNO.

Welke oplossingen zijn er om van ouderen betere verkeersdeelnemers te maken? ‘Er is een trend om de wegomgeving en informatievoorziening in de auto steeds dynamischer en flexibeler te maken, bijvoorbeeld spitsstroken. Voor ouderen is juist consistentie en het vertrouwde belangrijk, zij rijden goed op basis van jarenlange ervaring en verwachte situaties. Ondersteuning door verschillende systemen in de auto is goed, zolang de oudere bestuurder daar weinig van merkt en het bedieningsgemak groot is, daar profiteert uiteindelijk iedereen van.’

 
Auteur: Joske van Lith