Na lightrail komen snelle treinen in VS

In de Verenigde Staten maakt het personenvervoer per rail een comeback. Sinds 1945 zijn de Amerikaanse spoorwegen, geëxploiteerd door particuliere ondernemingen, omgevormd tot goederentransporteur. Slechts op enkele routes rijden nog personentreinen. Na een revolutie op het gebied van stedelijk lightrail, komen nu de eerste snelle treinen in zicht.  

Een van de personenlijnen is de noordoostcorridor Boston - New York - Washington. Deze 735 km lange corridor is de enige doorgaande Amerikaanse spoorbaan die is geëlektrificeerd. Bij Amtrak, het nationale netwerk van personentreinen, overheerst dieseltractie. In april 2009 besloot het Amerikaanse Congres dat de komende vijf jaar, grotendeels over oude rails, een netwerk van snelle treinen wordt aangelegd. Dit betekent onvermijdelijk een overstap naar elektrische tractie. Er is 13 miljard US dollar beschikbaar. Groot voorvechter van dit plan is president Obama, die investeringen in snelle treinen een ereplaats heeft gegeven in zijn anti-crisisprogramma. Plannen voor snelle treinen bestaan in Californië, Texas en Florida.  De eerste TGV-achtige lijn in de VS zal waarschijnlijk de 800 km lange route zijn tussen San Francisco en Los Angeles. Deze zal niet voor 2020 in bedrijf komen.

Hoewel de VS vanuit Europees perspectief wel worden omschreven als ‘een ontwikkelingsland op railgebied’, hebben de Amerikanen het railvervoer allang weer omarmd. Dit geldt vooral voor het stedelijk vervoer, waar zich sinds 30 jaar een revolutie voltrekt. Het patroon is duidelijk: Amerikanen willen nieuwe sneltramlijnen, die tegen lage kosten kunnen worden aangelegd over voormalige spoorbanen, met snelheden tot 100 km/uur. Deze hoge snelheden verklaren de Amerikaanse voorkeur voor robuuste lightrailrijtuigen. De hoge snelheden zijn nodig, gezien de enorme omvang van de ‘urban sprawls’, de vormloze, uitdijende steden. Sommige Amerikaanse sneltramlijnen omvatten korte stukjes ‘street-running’. Er is echter een sterke voorkeur voor strikt gescheiden vrije banen. In Europese ogen wordt kwistig gestrooid met viaducten en fly-overs, alle bedoeld om de nieuwe sneltrambanen volledig gescheiden te houden van spoorbanen en autowegen.

Een illustratie van de oplossingen die in de VS worden gevonden voor lightrail is in New Jersey, op de westoever van Hudson River, pal tegenover Manhattan aan de overliggende oever. De 33 km lange Hudson-Bergen lijn volgt een noord-zuid traject. Het imposante lint van de New Yorkse wolkenkrabbers is vanuit de sneltrams goed waarneembaar. De nieuwe lijn is in 2000 geopend. De lijn is deels betaald met geld van de Amerikaanse regering, die sinds 20 jaar bijdraagt aan kansrijke lightrailplannen. Totale projectkosten ruim 2,3 miljard US dollar. Toch is de Bergen-Hudson lijn in aanleg relatief goedkoop, over het grootste deel van haar lengte is ze gebouwd op bestaande beddingen die toebehoorden aan particuliere spoorwegmaatschappijen. Steeds meer nieuwbouw ontstaat lang deze lightraillijn, totaal 10.000 appartementen. De lijn vervoert 35.000 passagiers per dag, wat overeenkomt met één-tiende van het aantal tramreizigers in Amsterdam. De Hudson-Bergen lijn is ontworpen voor 100.000 passagiers, dit doel wordt bereikt naarmate de lege terreinen met nieuwbouw worden gevuld. De modulaire planning betekent dat steeds nieuwe verlengingen worden gebouwd. In augustus 2009 kwam goedkeuring voor verlenging met 15 km aan de noordzijde van de lijn.

 
Auteur: Joske van Lith