Monopoly-spel voor aanbesteding in kort bestek

’Je kunt in één middagje leren waar je anders soms na vier jaar pas achter komt...’ Een aantrekkelijke deal, waarmee Mónica Altamirano het nut van het simulatiespel ‘Road Roles’ beschrijft. Het door haar ontwikkelde rollenspel biedt overheden en aannemers in kort bestek inzicht in de eigen rol, bijvoorbeeld in lange-termijnconsequenties van gedane keuzes én in de positie van de tegenspeler.

Met ’road roles’ timmert Mónica Altamirano sinds twee jaar aan de weg. Volgend jaar hoopt zij te promoveren aan de TU-Delft, waar zij werkzaam is aan de faculteit Techniek, bestuur en management, op innovaties op het vlak van inkoop en aanbesteding bij aanleg en beheer en onderhoud van wegen. Eerder deed zij internationaal vergelijkend onderzoek naar de verschillen en overeenkomsten bij aanbesteding van wegenprojecten.
’Road roles’ is en blijft een spelletje. Dat wil zeggen: het is géén instrument in het uiteindelijke aanbestedings-, biedings- en gunningsproces. Wel kunnen wegbeheerders en marktpartijen er op een Monopoly-achtige wijze van leren. Het spel is tot nu toe in 14 middagsessies gespeeld; 11 keer in Nederland en drie keer in Finland en Spanje.
Wereldwijd wordt geëxperimenteerd met nieuwe contractvormen voor ontwerp, aanleg, beheer en onderhoud van wegen. Altamirano beschouwt ’road roles’ als een van de mogelijke innovatievormen op dit gebied. Zij signaleert een tendens, niet alleen in Nederland maar ook in andere Europese landen, om op beheersgebied grootschaliger aan te besteden. Dus niet voor één of twee wegvakken maar voor complete netwerken. Tegelijk streven wegbeheerders er naar in nieuwe contracten klein en groot onderhoud te combineren. Aannemers biedt dat meer souplesse en eigen verantwoordelijkheid om betere planningskeuzes te maken. Bijvoorbeeld door rekening te houden met contractuele boetes als wegvakken wegens wegwerkzaamheden langer gesloten moeten blijven dan gepland. 'Road roles' speelt daar op in.

Budget
In het simulatiespel wordt droog geoefend met de aanbesteding van vijf fictieve wegsegmenten tegelijk over een vierjarige periode. Aan het simulatiespel namen tot nu toe overheden als Rijkswaterstaat (Innovatie Programma Wegbeheer) en het Havenbedrijf Rotterdam deel. Ruim een jaar geleden werd het spel ook gespeeld door professionals tijdens het CROW-symposium ’Blijvend vlakke wegen’. Van marktzijde bestond interesse van de kant van onder andere Heijmans en BAM. Onderdeel van het spel is een computersimulatie. In vier à zes rondes wordt aan de hand van een concreet werkplan van de aannemer het kwaliteitsverloop voorspeld in de onderhoudssituatie. Het Monopoly-karakter uit zich in het startbudget dat de (maximaal 15) deelnemers krijgen. In de verschillende rondes ervaren zij of hun keuzes winst of verlies maken.
Tot nu toe lag in het simulatiespel het accent op onderhoudscontracten en de gunningscriteria. Altamirano verwacht dat het instrument als leermiddel ook interessant kan zijn bij simulatie van de aanbesteding van nieuwe wegen. Ook voorziet zij dat consultants meer bij het simulatiespel worden betrokken.