Mobiele werkplaats wint innovatieprijs van ProRail

De ‘mobiele werkplaats’, een innovatief idee van Holland Railconsult en Volker Stevin, heeft op 8 november de eerste ProRail Prijs ontvangen. Met het geldbedrag, zo’n 100.000 euro, gaan de prijswinnaars nu een eerste prototype op de rails zetten dat vanaf begin 2006 veilig en sneller onderhoud pleegt terwijl het nevenspoor ‘open’ blijft.

De mobiele (rijdende) werkplaats schermt werknemers op een spoorbaan zodanig af dat nevensporen niet meer hoeven te worden afgesloten tijdens herstel of onderhoudswerkzaamheden. Bovendien rijdt de werkplaats via diverse inzetplaatsen - een soort pitstops naast het spoor- snel op en af de spoorbaan. Dit levert extra tijdswinst op. De eerste proeven zullen naar verwachting begin volgend jaar worden gehouden op een locatie in het (spoor)onderhoudsgebied van Volker Stevin.
Met de prijsvraag wilde ProRail partijen met oplossingen laten komen voor onderhoud aan het spoor waarbij de hinder voor het treinverkeer tot een minimum beperkt blijft.
Aanleiding voor de prijs was dat het Nederlandse spoorwegnet met 1 miljoen passagiers en 80.000 ton goederen per dag op 6.500 kilometer spoor, al één van de drukste netten ter wereld is, waar bovendien sinds dit jaar in opdracht van het rijk nog intensiever aan het spoor wordt gewerkt. Naast reguliere onderhoudswerkzaamheden zal ProRail ook grote delen van het spoor vernieuwen.
Tijdens werkzaamheden rijden treinen langzamer, minder of soms helemaal niet. Niet alleen omdat stukken spoor niet beschikbaar zijn, maar ook omdat er strenge eisen gelden op het gebied van arbeidsveiligheid voor de medewerkers.
Het winnende idee werd in eerste instantie twee keer ingezonden en vervolgens door beide inzenders samen uitgewerkt. Het voorstel omvat een inspectievoertuig, een werkaanhanger, een corridor-auto en een werkplaats. Tevens gaat het voorstel uit van een speciale inzetplaats langs het spoor waar de voertuigen zich kunnen opstellen alvorens het spoor op te rijden en ook het spoor weer veilig kunnen verlaten.
Het principe van een mobiele werkplaats is overigens niet nieuw (er is reeds een patent van de firma Robel op een gedeelte van een mobiele werkplaats), maar nog nergens vrijgegeven voor gebruik op het spoor. Jelte Bos van Holland Railconsult sluit niet uit dat er in eerste instantie een bestaand type werkplaats wordt toegepast op de eerste proeflocatie. De innovatie ligt in Nederland dan ook vooral op de toepassing van de zogeheten inzetplaatsen.
Een ander genomineerd voorstel betrof de ‘airbag dwarsligger liftmethode’ om kleinere series dwarsliggers te vervangen vanaf de zijkant van het spoor, zonder aantasting van de treinenloop. Dit voorstel zou te weinig kunnen worden toegepast om beduidende winst te behalen. Ook een voorstel om weinig gebruikte wissels op te heffen kreeg veel lof, maar haalde de eindstreep niet, evenals twee nieuwe ideeën voor de aanleg van een overweg.