Miljoenennota: bijna 13 miljard voor toekomstbestendige infrastructuur

Traditiegetrouw is op Prinsjesdag de miljoenennota voor 2023 gepresenteerd. Voor infrastructuur is 12,9 miljard euro gereserveerd. Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat wil inzetten op veiligheid, bereikbaarheid en duurzaamheid. Ook voor onderhoud en vervanging is budget gereserveerd, met het oog op de grote vervangingsopgave waar Nederland voor staat als het gaat om kunstwerken op, aan en naast wegen. 

De plannen zijn in vier hoofdpunten verdeeld: onderhoud, bereikbaarheid, veiligheid en milieu.

Onderhoud

Veel wegen en voornamelijk kunstwerken op wegen - zoals viaducten, bruggen en infrastructuur voor vervoer over het water - zijn aan onderhoud of vervanging toe. In 2023 is voor dit doel 4 miljard gereserveerd: 2 miljard voor onderhoud aan het spoor, 1 miljard voor wegen, 500 miljoen voor vaarwegen en 500 miljoen voor waterbeheer, zoals het beheer van dijken. 

Minister Harbers: “Onze wegen, ons spoor, onze vaarwegen, ze worden iedere dag intensief gebruikt. We gebruiken ze voor onze reis naar ons werk, studie, familie en vrienden en voor een dagje uit. Ook de goederen die we elke dag gebruiken, worden vervoerd over spoor, weg en water. Ze zijn voor iedere Nederlander van groot belang en daarom moeten we zorgen dat ze goed onderhouden worden en veilig zijn. Zo houden we Nederland goed bereikbaar.”

Bereikbaarheid

Om het woningtekort tegen te gaan wil het kabinet dat er in de komende jaren veel nieuwe woningen bijgebouwd worden. De bereikbaarheid van nieuwe woonwijken is belangrijk. Om nieuwe woningen en woonwijken bereikbaar te houden, trekt het kabinet 900 miljoen euro uit. Dit is nog exclusief de budgetten die vrijgemaakt worden naar aanleiding van MIRT-overleggen in het najaar van 2022. 

Het budget gaat naar investeringen in bestaande wegen en OV-verbindingen, maar ook naar initiatieven vanuit lokale overheden, zoals extra fietstunnels.

Staatssecretaris Heijnen: “Een woonwijk is meer dan rijtjes huizen achter elkaar. Inwoners maken de wijk, ze ontmoeten er elkaar en helpen elkaar. Goede verbindingen van en naar je woonwijk zijn daarbij van groot belang. Iedereen wil makkelijk naar werk, sport, school of familie kunnen. Daarom vind ik het van groot belang dat we hier samen met gemeenten heel gericht in investeren.”

Investeringen in bereikbaarheid zijn investeringen voor de lange termijn. Ook na volgend jaar is er geld gereserveerd voor het bereikbaar maken en houden van nieuwe woningen. In het coalitieakkoord is hiervoor 7,5 miljard gereserveerd. Na 2023 is waarschijnlijk nog 6 miljard over. Ook werkt het ministerie nog uit hoe ons water- en bodemsysteem sturend moet zijn in de keuzes voor plek en vorm van woningbouw. 

Veiligheid provinciale wegen

In de begroting is budget opgenomen voor het verbeteren van de verkeersveiligheid. Voor N-wegen (in beheer van het Rijk) is 25 miljoen euro extra gereserveerd, omdat op deze wegen relatief veel verkeersslachtoffers vallen. In de periode van 2023 tot en met 2026 gaat het om 200 miljoen euro. Met dit budget kunnen bijvoorbeeld de bermen van wegen verbeterd worden.

Milieutoezicht

De Staatssecretaris trekt 18 miljoen euro uit voor het versterken van het stelsel van vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH). Het verlenen van (milieu-)vergunningen en toezicht houden hierop is in Nederland vooral een zaak van provincies en gemeenten. De commissie Van Aartsen concludeerde in onderzoek dat het milieutoezicht bij bedrijven voor verbetering vatbaar is. 
Staatssecretaris Heijnen wil daarom met versterkt, onafhankelijker en beter milieutoezicht hier verbetering in aanbrengen. Ook  na 2023 is hiervoor 18 miljoen euro per jaar voor beschikbaar.

Vliegtaks

De vliegheffing, in de volksmond vliegtaks genoemd, wordt in totaal zo'n 3,5 keer verhoogd ten opzichte van de huidige heffing en gaat daarmee naar 26,43 euro per ticket. Momenteel is dat bedrag 7,95 euro per ticket. De verhoging van 18,48 euro moet de prijzen van vliegtickets ten opzichte van treintickets verhogen, waardoor internationale treinreizen aantrekkelijker worden.

ING berekende dat de belastingverhoging vooral impact heeft op vluchten op korte afstanden, die vanaf Schiphol vertrekken. Dat is 80 procent van het totaal aantal vluchten dat vanaf Schiphol vertrekt.