Los Angeles heroverweegt vervoersmarkt

Managers van het vervoer in New York hebben president Obama een 5-punten plan voorgelegd om te investeren in openbaar vervoer. Na de hegemonie van de bekende, brede Amerikaanse autosnelwegen blijken deze verkeersaders toch niet de hele vervoersbehoefte op te vangen. Vervoerskundige studies in autostad Los Angeles toonden de noodzaak aan van terugkeer van stedelijk railvervoer om de stad, die in 2030 rekent op 15 miljoen inwoners, leefbaar te houden.

De vijf punten uit het gelijknamige New Yorkse ov-plan betreffen verbetering van de concurrentiepositie van Amerikaanse steden door aanleg van nieuwe raillijnen en modernisering van bestaande. Hierbij wordt verwezen naar China en Europa. Vervolgens wordt gevraagd om uitvoering van milieubeleid, door te investeren in een schoner ov. Het derde punt is ‘fix what’s broken’, ofwel inlopen van de investeringsachterstand die is ontstaan in bruggen, wegen, raillijnen en stedelijk ov. Vervolgens wordt gevraagd om herbezinning op bestaande vervoersplannen, zodat alle plannen van tafel verdwijnen die zouden leiden tot grotere olieafhankelijkheid. En ten slotte moet beter gebruik worden gemaakt van de schaarse ruimte rond raillijnen en stations.
Dit 5-puntenplan weerspiegelt niet alleen de hoop en verwachtingen die leven in New York, maar in de hele VS. Bijvoorbeeld in Los Angeles. Rond 1975 was de megastad - 40 gemeenten verspreid over zes counties (provincies) - verworden tot ’s werelds grootste stadsgewest zonder openbaar vervoer per rail. 12 miljoen inwoners in een stadsgebied van 50 bij 80 kilometer waren geheel afhankelijk geraakt van wegvervoer, sinds de opheffing van de sneltramlijnen (35 lijnen met een snelheid tot 120 km/uur en 2000 kilometer lengte) in de jaren ’50. De vervoerswaarde van dit net werd schromelijk onderschat. Terwijl de sneltramlijnen in rap tempo werden opgeheven, ontstond sinds de jaren ’30 een stelsel van freeways: brede autosnelwegen, met zes, acht of meer stroken per rijrichting. Veel freeways werden aangelegd op de beddingen van opgeofferde elektrische sneltramlijnen.
Toch bleek de auto niet in staat om alle vervoersbehoeften af te wikkelen, zoals de voorvechters van de freeways hadden beweerd. Eindeloze files en de toenemende smog eisten hun tol. Het stadshart verpauperde. De stad spatte uiteen in suburbs, het sociaal isolement van veel ‘Angelinos’ nam toe. Uit vervoerskundige studies bleek de noodzaak van terugkeer van stedelijk railvervoer, om de stad, die in 2030 rekent op 15 miljoen inwoners, leefbaar te houden. Dit leidde in 1990 tot de opening van de eerste moderne light-rail-lijn, de Blue Line van het stadscentrum naar de havenstad Long Beach, 30 kilometer zuidelijker. Hierna volgden twee light-rail-lijnen op viaduct en kwam een oost-west-metro in bedrijf - intussen met een lengte van 27 kilometer - tussen downtown en Hollywood die volgens plan nog wordt uitgebouwd tot een 50 kilometer zware as, de ruggengraat van het ov van LA. Voor terugkeer van de stadstrams ontbreekt daarentegen draagvlak, omdat de aanleg ten koste zou gaan van parkeerplaatsen. Tot dit offer is het autorijdend publiek in LA nog steeds niet bereid.

Metrolink
Naast light-rail en metro bestaat sinds 1992 het zelfstandige Metrolink, dat wordt gefinancierd door regio’s en de staat. Metrolink heeft een regionaal spoorwegnet van passagierslijnen opgebouwd met als knooppunt, het Union Station in LA. Hier is aansluiting op de metro en light rail. De formule van Metrolink is: reactivering van ongebruikte rails, invoering van moderne seinstelsels en heropening van gesloten stations.
Binnen 15 jaar is, met een minimum aan investeringen, het net van Metrolink gegroeid tot zes lijnen met een totale lengte van ruim 800 kilometer over bestaande rails, die alle zes counties (provincies) in Zuid-Californië bedienen. Er zijn 55 stations. Bij veel stations exploiteert Metrolink carpoolruimtes. Dagelijks vervoert Metrolink 45.000 personen. Exploitant is Connex, een filiaal van het Franse Veolia Transportation.