Let op effect autonome voertuigen en parkeerkosten

Wat is het verband tussen parkeerkosten en het autobezit van huishoudens? En wat gebeurt er als er straks autonome voertuigen zijn? Onderzoekers van de VU deden hier onderzoek naar.

Econoom Francis Ostermeijer is promovendus aan de Vrije Universiteit Amsterdam en publiceerde onlangs samen met Hans Koster en Jos van Ommeren een paper over dit probleem. “We wilden eerst inzicht krijgen in de reële kosten van parkeren in woonwijken en hoe deze per plek variëren. Ook wilden we weten of deze parkeerkosten van invloed zijn op het al dan niet bezitten van een auto bij huishoudens. Een van de vragen die we hadden, was of goedkope parkeervergunningen wellicht ‘te veel’ autobezit uitlokken.”

Autonome voertuigen kunnen elders parkeren

“We doen dit onderzoek in het kader van het grotere onderzoeksproject ‘STAD’ over de gevolgen die de introductie van autonome voertuigen heeft. Die hoeven niet per se in woonwijken te staan, maar kunnen ook ergens anders worden geparkeerd. Ook deze ontwikkeling heeft gevolgen voor de kosten van parkeren – en natuurlijk ook voor het autobezit en het aantal autoritten in stedelijk gebied.”

Verschillen in prijzen

Eerst vergeleken de onderzoekers de parkeerkosten bij vergelijkbare woningen in buurten mét en zonder eigen parkeerplaatsen. Ostermeijer: “We waren benieuwd hoeveel mensen in de praktijk bereid zijn te betalen voor een parkeerplaats. Bij huishoudens met eigen parkeergrond ging het om een indicatie van de kosten, want zij komen niet in aanmerking voor een parkeervergunning op straat. Na controle op kenmerken die naast parkeerkosten ook van invloed kunnen zijn op het autobezit, zoals de grootte van het huishouden, de aanwezigheid van openbaar vervoer en de loopbaarheid van de steden, hebben we geprobeerd een verklaring te vinden voor hoe verschillen in parkeerkosten tussen buurten ook verschillen in het autobezit met zich meebrengen.”

Hogere prijs minder bezit

Het bleek dat de huidige parkeerkosten voor bewoners in stadscentra ongeveer twee tot drie keer hoger zijn dan die in de periferie van een stad. En dat verschil verklaart ongeveer 30 procent van het verschil in autobezit tussen het centrum en de periferie. Ostermeijer: “Huishoudens blijken behoorlijk gevoelig te zijn voor parkeerkosten. Als gemeenten deze laten stijgen, kan dit dus een effectieve manier zijn om het aantal auto's in steden te verminderen. Gemeenten, zoals Amsterdam, hebben met de prijzen van vergunningen een beleidsinstrument in handen waarmee ze de stad autoluwer kunnen maken.”

Voertuigvraag stijgt door autonome voertuigen

En wat als er autonome voertuigen (AV’s) komen in de stad? Ostermeijer: “Omdat AV's niet in de buurt van woningen hoeven te staan, zouden bewoners van binnensteden waar de parkeerkosten hoog zijn, meer gebruik kunnen gaan maken van AV’s dan ze nu van gewone auto’s maken. Dit zou dan de ‘voertuigvraag’ in de binnenstad verhogen. Dat druist in tegen het huidige beleid om het autogebruik in steden juist te verminderen. Des te meer reden voor lokale overheden om zich nu al voor te bereiden op dit effect.”

Het STAD-consortium

Het STAD-consortium bestaat uit onderzoekers van Technische Universiteit Delft, Erasmus Universiteit Rotterdam, Technische Universiteit Eindhoven, Vrije Universiteit Amsterdam en ruim 25 andere kennis- en adviesinstellingen en overheidsorganisaties, waaronder verschillende provincies, stedelijke regio’s en grote steden. STAD (Spatial and Transport impacts of Automated Driving) maakt deel uit van het onderzoeksprogramma VerDuS SURF.

Smart Regions of the Future

In het onderzoeksprogramma Smart Regions of the Future werken consortia van onderzoekers en praktijkpartijen samen aan vraagstukken rond ruimte, wonen, bereikbaarheid, economie en bestuur. In 2016 zijn vijf grote projecten van start gegaan, waaronder STAD. SURF valt onder het kennisinitiatief Verbinden van Duurzame Steden van NWO, Regieorgaan SIA, platform31 en het Rijk.

 
Auteur: Ymkje de Boer, VerDuS SURF