Leren van elkaars winteruitdagingen op fietscongres WCC

Elke stad heeft zijn eigen uitdaging in de winter, zo bleek afgelopen februari op de derde internationale Winter Cycling Conference in Leeuwarden. In landen als Canada, Finland en Rusland gaat het om sneeuwruimen terwijl Nederland worstelt met zijn lastige gladde omstandigheden rond het vriespunt.

In sommige landen is het fietsgebruik zo minimaal, dat het politiek lastig is om daar investeringen voor te vragen. In een stad als Calgary wordt slechts 2 procent van de verplaatsingen per fiets afgelegd. Wie in de winter fietst, zoals journalist Tom Babin (Boek: The Joy, Pain and Numbness of Winter Cycling-red), wordt voortdurend voor ‘gek’ versleten. Toch is er in Calgary de laatste jaren aandacht voor het sneeuwruimen van fietspaden en fietsstroken, vertelt Kaely Dekker namens het stadsbestuur.

Oulu: sneeuw aanstampen en voorzien van zand
De meest genoemde stad op deze conferentie is Oulu in Finland. Een stad met subarctisch klimaat en desondanks een echte fietsstad. In de zomer wordt rond 25 procent van alle verplaatsingen per fiets afgelegd. In de lange donkere winter - gemiddeld 256 dagen sneeuw en vorst en gedurende drie maanden maar 4 uur daglicht - blijft daarvan een derde fietsen. De sneeuw wordt hier aangestampt tot een egaal wegdek en dan voorzien van zand. De stad heeft fors geïnvesteerd in beheer van het gehele fietspadennet en ziet nu ook dat het wat oplevert in fietsgebruik, mede dankzij een enthousiaste campagne om het winterfietsen te promoten.

Regen: 5 procent minder wegcapaciteit
Ook in Nederland kan aandacht voor de winter iets opleveren. Herbert Tiemens, beleidsmedewerker van provincie Utrecht, toonde in zijn voordracht een plaatje van het vastgelopen autoverkeer rond Utrecht op een natte winterdag zien. ‘Door regen alleen al neemt de wegcapaciteit af met 5 procent’, vertelt hij. ‘Als meer mensen dan gewoonlijk in de auto stappen in plaats van op de fiets, dan krijg je een verkeersinfarct.’ Investeren in het verbeteren van fietsinfrastructuur of maatregelen om het fietsen te stimuleren kunnen al gauw uit.

Nachtnet voor fietsers
De winter is ook donker. Sommige mensen vinden fietsen in donker niet prettig. Ook dat aspect zou meer aandacht kunnen krijgen. Op de conferentie presenteerde de gemeente Zoetermeer een ‘nachtnet’ voor fietsers, met uitgekiende verlichting en een promotiecampagne in samenwerking met bedrijven. Hoe meer mensen dit nacht net met de naam N8W8 (nachtwacht) gebruiken, hoe veiliger het voelt.

Na afloop is Kaisa Komulainen, verkeerskundig ingenieur uit Helsinki, enthousiast over wat ze geleerd heeft deze conferentie. ‘Je kunt niet kennis van andere steden automatisch kopiëren voor jouw stad, elke stad is anders, maar ook elke winter is anders. Wij hebben veel meer sneeuw dan Nederland, maar ook dan is het interessant om te horen hoe hier het beheer is georganiseerd. Trouwens de laatste weken hebben wij relatief warm weer gehad met veel temperaturen rond nul.’

Te veel zout
Ook Tiemens heeft bijgeleerd. ‘Na de lezing van Mark Alblas van de Meteogroep over gladheidverwachting vermoed ik dat we te veel zout gebruiken. Verder ben ik wel onder de indruk van buitenlandse campagnevoorbeelden, zoals Bike to work day van Anders Swanson uit Winnipeg in Canada. Een heel simpel idee op internet om een dag naar het werk te fietsen in de winter, dat nu navolging heeft over de hele wereld.’ Volgend jaar is conferentie in de tweelingsteden Minneapolis en Saint Paul in de VS. Voor uitgebreid verslag zie http://wintercyclingblog.org/

 
Auteur: Karin Broer