Led-straatverlichting nog volop in ontwikkeling

In Rotterdam zijn drie straten uitgerust met nieuwe groene led-verlichting die beter zou passen bij de werking van het menselijk oog. Het experiment laat zien dat led-straatverlichting nog volop in ontwikkeling is.

Op drie plekken in Rotterdam (Kralingseweg, Jacques Dutilh-weg en de Prinses Julianastraat) is speciale ‘groene’ led-verlichting geplaatst. Volgens leverancier Lemnis Lighting is dit zogenoemde mesopisch licht beter aangepast aan de werking van het menselijke oog waardoor mensen, ondanks de veel lagere lichtsterkte, meer zicht krijgen. Het grote voordeel is volgens John Rooijmans, een van de oprichters van Lemnis Lighting, dat er minder energie nodig is, doordat de lichtsterkte minder kan zijn.
Volgens Lemnis Lighting laat een enquête onder bewoners zien dat de nieuwe vinding werkt. De gemeente Rotterdam wil nog niet reageren. De evaluatie van de proef, die in het najaar startte, is nog niet afgerond.
Openbare verlichting is goed voor 3 procent van het landelijke energieverbruik; gemiddeld gaat de helft van de gemeentelijke energiekosten op aan openbare verlichting. Hoeveel zuiniger led-straatverlichting is, is lastig te zeggen. Volgens Rooijmans is het moeilijk deze verlichting te vergelijken met conventionele verlichting. 'Vergelijken we de lichtopbrengst afgezet tegen energieverbruik (lumen per watt) van led-verlichting met de beste conventionele straatverlichting, dan komen led-jes er nog steeds slechter uit.' Maar bij deze nieuwe led-verlichting zou men dus, volgens Rooijmans, met minder licht meer zicht hebben. Minder licht betekent uiteraard een lager energiegebruik.
Marinus Jan Veltman van adviesbureau LED-expert vindt het moeilijk over de nieuwe led-verlichting te oordelen. 'De principes kloppen wel: de lichtgevoeligheid van het oog is ‘s nachts anders, maar of deze verlichting werkt durf ik niet te zeggen.' Veltman geeft wel aan dat led-verlichting zich inderdaad lastig laat vergelijken met conventionele verlichting. 'Laat ik het zo zeggen: in de huidige regelgeving heeft de led-lichtbron geen goede plaats. Ken je de Media Markt-lichtreclames? Daar zijn rode led’s in verwerkt. Daar kwamen in het begin veel klachten over binnen, terwijl de lichtsterkte binnen de normen was. Mensen ervaren het verzadigde rode licht van led’s als feller.'
Het mesopische licht van Lemnis Lighting is overigens maar één van de toepassingen van led’s voor straatverlichting. Philips maakt juist straatverlichting op basis van led’s die een zo mooi mogelijk wit licht geven. In 2005 had Ede de primeur met een proef met straatlantaarns met deze witte led-technologie. 'Die lichtmasten bevielen niet', vertelt René Spruijtenberg, beheerder openbare verlichting van de gemeente Ede. 'Het licht brandde hartstikke leuk, maar het is hele directe verlichting, de lichtspreiding is heel anders. Dat betekent dat je van lichtvlek naar lichtvlek loopt of rijdt. Dat is niet prettig. De led-lampen in Ede verhuisden naar het bordes van het stadhuis en naar een hangplek. Maar dat betekent niet dat led-verlichting heeft afgedaan in Ede. We gaan een nieuw experiment aan in het buitengebied, waar we in een bosrijke omgeving een aantal drempels en plateaus gaan bijlichten. Daar is het echt oriëntatieverlichting en hoeft de verlichting niet gelijkmatig te zijn.'