LANS-concept: subcentra met snelle lightrails richting stadshart

Subcentra die samen een krans rond de stad vormen. Je kunt er als automobilist of treinreiziger overstappen op hoogfrequente en supersnelle ‘lightrails’ richting stadshart. Naast de transferiumfunctie bieden deze stedelijke voorposten ook kinderopvang, medische voorzieningen,winkels voor een snelle boodschap en bijvoorbeeld vergaderruimte. Met dit toekomstbeeld wil de Haagse HTM aangeven méér te willen zijn dan ‘alleen maar stadsvervoerder’.

LANS is de roepnaam van dit nieuwe ontwikkelingsconcept waarin verkeer en vervoer en ruimtelijke ordening veel meer dan nu hand-in-hand gaan. De multifunctionele centra die de HTM voor ogen heeft gaan uit van bestaande behoeften- en gedragspatronen van de mobilist en consument. Met functiebundeling op stadsafstand kan korte metten worden gemaakt met veel kilometer- en tijdverslindende kris-kras-verplaatsingen.
De afkorting LANS staat voor leefbaarheid, activiteiten, netwerken en samenwerking. Zonder functieuitholling voor de centrale stad - daar vind je immers ambiance, vertier, cultuur en ruimte voor fun-shopping - kunnen de multifunctionele centra op de toeleidende corridors zorgen voor drukverdeling. De stad moet zo meer lucht krijgen omdat er vanaf de centra een echt autoalternatief wordt geboden én omdat de traditionele stoptreinen plaats maken voor regionale lightrail-verbindingen. LANS introduceert daarmee een splitsing van nationale en regionale vervoersassen. Volgens de bedenkers ontstaat daarmee ook op het spoor meer ruimte voor Intercity’s.

Roadshow
‘Met een roadshow hebben we inmiddels een ronde gemaakt, onder andere bij de TU-Delft en bij NS’, vertelt mede-initiator Niels van Oort van de HTM. ‘Ook staatssecretaris Huizinga van VenW toonde zich enthousiast. Het maatschappelijk voordeel van LANS is dat het concept focust op activiteiten en een echte verschuiving naar collectief vervoer mogelijk maakt.’ Met LANS wil de HTM de zaken letterlijk omkeren. Niet de klant moet zich aanpassen aan een vervoersysteem, maar het systeem wordt gemodelleerd naar het behoefte- en gedragspatroon van de klant. Een droom? ‘Onze eigen berekeningen en die van bureau NEA tonen aan dat de plannen realiteitswaarde hebben. Het concept is toepasbaar voor elke stedelijke agglomeratie.’
In het Haagse voorbeeld richtten de calculaties zich op de effecten op de corridor Gouda-Den Haag. Vanaf één of meer multifunctionele centra langs deze as kan met lightrail-frequenties tot 24 maal per uur via Den Haag-Centrum naar Scheveningen (35 kilometer) of naar Den Haag-Zuidwest (32 kilometer) een verdubbeling van het ov-gebruik tussen Gouda en Den Haag gerealiseerd worden. Bij 75.000 instappers per dag zou de kostendekkingsgraad minimaal 50 procent kunnen belopen. Dat staatssecretaris Huizinga voor subsidiëring van verdere ontwikkelingen de bal naar de decentrale overheden doorspeelde, is volgens Van Oort geen streep door de rekening. ‘Dit gaat natuurlijk om méér dan alleen maar hier en daar een tramlijn. Maar we zijn er van overtuigd dat, als alle neuzen dezelfde richting uitwijzen, het concept financierbaar is en tussen 2015 en 2020 te realiseren is.’