Kleurenblindheid, een oplosbaar verkeersprobleem

Kleurenblindheid is een serieuze en soms gevaarlijke handicap. Bij 700.000 inwoners functioneert het rode of groene oogpigment niet of slecht. Dat kan problemen opleveren in het verkeer. Zo valt het rode verkeersbord voor veel kleurenblinden weg tegen een groene of donkere achtergrond. Vaak gaat het om problemen die makkelijk en goedkoop zijn op te lossen. Bovendien profiteren kleurzienden er ook van: in het donker ziet niemand kleuren.

Vaste bijrijders (partners, kinderen) van ernstig kleurenblinde chauffeurs geven automatisch gekleurde verkeerssignalen door tijdens de rit. Zo worden ongelukken voorkomen, zeker op onbekend terrein. 'Helaas zijn er geen ongevallencijfers bekend waarbij kleurenblindheid in het spel was. Dat zou de aandacht en oplossingen in een versnelling zetten', aldus Meinard Noothoven van Goor, oprichter van bureau Blind Color, dat zich hard maakt voor een kleurenblindenproof verkeerssysteem.

Functioneel kleurgebruik en dubbele codering
De gevolgen van kleurenblindheid zijn volgens Blind Color eenvoudig te elimineren door juist functioneel kleurgebruik en dubbele codering. 'Zoals rood altijd boven en groen onder, of bij ruimtegebrek respectievelijk links en rechts. In parkeergarages valt hiermee nog veel te winnen’.

Blind Color zet zich sinds 1998 in voor meer aandacht voor kleurenblindheid, speciaal in het verkeer. En met succes. Zo bracht Het Nederlands Normalisatie Instituut met Blind Color in 2006 de NPR 7022 'Functioneel kleurgebruik - Aanpassing aan kleurzienstoornissen' uit; de eerste norm op dit gebied. Vier jaar later verscheen het Verwey-Jonker rapport 'Een onnodige handicap. Maatschappelijke belemmeringen voor kleurenblinden' met praktische aanbevelingen.

Onzichtbare fietspaden en verkeerslichten
Met het ontwerp van Blind Color ( de Nootbies)werden de verkeersborden in 2012 kleurenblindproof. Door een contourbies en scheidingsbies tussen rood en blauw aan te brengen, valt het bord nu op en mengen de kleuren niet meer. Ook werden spoorwegoverganglichten voorzien van oranjerode led’s, waardoor ze nu voor iedereen duidelijker zijn en is de bewegwijzering op Schiphol kleurenblindproof uitgevoerd.

Nog lang niet klaar
Van Goor: 'We adviseerden Rijkswaterstaat al over kleurtintaanpassing van het rode kruis boven de snelweg en de lay-out van het nieuwe hectometerbord met maximumsnelheid. Ook staan we CROW bij met advies over kleur en plaats van verkeerslichten, de tint van de groene streep bij 100 km/uur, 'onzichtbare' rode fietspaden en ‘onzichtbare’ verkeerslichten bij natrium straatverlichting. Ten slotte kunnen ook de Haagse parkeermeters worden toegevoegd aan de succesreeks, evenals het signaal 'Politie Stop' dat nu oranjerood is. Toch is Blind Color nog lang niet klaar.

'In dashboards zien we geen rode waarschuwingslichtjes en ook moeten fietspaden een dubbelcodering (met fietslogo) krijgen, vooral bij rotondes en direct naast trottoirs. Verder zoeken we een oplossing voor geel (opletten) en rode (stop) knipperlichten die 'los' zijn geplaatst en dus niet dubbel zijn gecodeerd. En in het onderwijs valt veel te doen, bijvoorbeeld naar Japans voorbeeld waar alle schoolboeken kleurenblindproof zijn uitgevoerd.

Gehandicaptenparagraaf
Zo gauw Nederland de gehandicaptenparagraaf van de VN ratificeert, kunnen kleurenblinden aanspraak maken op de wet 'Gelijke Behandeling Gehandicapten en Chronisch Zieken'. Dan ligt voor Blind Color de weg open naar de Ombudsman, de rechter, het College voor Rechten van de Mens (Commissie Gelijke Behandeling) en discriminatie.nl. ‘Dat scheelt een hoop uren ‘overtuigen’, aldus Van Goor.

Advies
Zijn advies: ‘Pas functionele kleuren nu al aan -voordat het wettelijk moet- en dien daarmee al eerder de veiligheid, ook in het verkeer.

Nationaal verkeerskundecongres 
Op 12 november houdt Noothoven Van Goor een presentatie op het Nationaal verkeerskundecongres