Innovaties moeten inspelen op trends

Innovaties die Rijkswaterstaat ontwikkelt samen met marktpartijen en kennisinstellingen moeten inspelen op maatschappelijke trends, zoals de vergrijzing. Ook moeten ze effectief en voordelig zijn om de infrastructuur betaalbaar te houden. Bovendien zijn ze puur noodzakelijk voor de aankomende grootschalige vervanging van de nationale infrastructuur.

80 innovaties in het portfolio van het ‘Corporate innovatieprogramma’ gaan over nieuwe uitvindingen, verbeterde toepassingen en werkprocessen. Pure noodzaak, want Rijkswaterstaat maakt zich op voor grootschalige vervanging in de komende decennia van de nationale infrastructuur die vooral dateert uit de jaren 60 en 70 van de vorige eeuw.

Het programma omvat een scala van onderwerpen. Zo wordt ‘augmented reality’ – toevoegen van beelden bijvoorbeeld op een smartphone – uitgetest bij inspecties van kunstwerken. Immers, eenduidig vastleggen levert betrouwbare data en efficiënter werken op. In ontwikkeling is een hydraulisch waarschuwingssysteem dat exact aangeeft wanneer een straatkolk onderhoud nodig heeft. Het systeem bestaat uit een combinatie van regenmeters, waterstandmeter in de put plus een afstroomrekenmodel. Momenteel gebeuren onderhoudsbeurten te vroeg of te laat: Of de put functioneert nog uitstekend of is al verstopt.

Van ‘Nee, mits’ naar ‘Ja, graag’

Ook innovatief is ‘Tijdelijk Anders Bestemmen’. Ondernemers of anderen nemen rijksgronden in gebruik zolang Rijkswaterstaat die niet nodig heeft. Hiervoor veranderde Rijkwaterstaat het uitgangspunt 'Nee, mits' in 'Ja graag'. Deze aanpak voorkomt dat gebieden planologisch op slot gaan of verloederen. Bovendien brengt een tijdelijke bestemming geld in het laatje.

Extra aandacht voor zilveren generatie

In het project ‘Verzilvering’ staat beleving en veiligheid van 65-plussers centraal. ‘Extra hulp is nodig zodat ouderen hun rijtaken goed kunnen blijven uitoefenen’, zegt Sjef Moerdijk, senior adviseur van het organisatieonderdeel Water Verkeer en Leefomgeving (WVL). ‘Langere reactietijd en afnemend zicht spelen een belangrijke rol bij ouderen’, zo legt hij uit. ‘Oudere chauffeurs gaan rustiger rijden of de ochtendspits mijden. Met name in krimpregio’s verdient vergrijzing extra aandacht. In deze, perifere gebieden zijn ouderen voor zelfstandig functioneren sterk aangewezen op hun auto.’

Leidraad voor deze doelgroep is ‘design for all’. Ofwel: wat voor de zilveren generatie werkt, is ook goed voor anderen. Moerdijk: ‘Ouderen krijgen al meer aandacht, zie bijvoorbeeld de CROW-publicatie ‘Seniorproof Wegontwerp’. Een echte vondst’, noemt Moerdijk, ‘dat ledverlichting bij ouderen beter past dan traditionele natriumlampen. Deze toepassing is op de A44 in praktijk.’

Testlocatie voor invoeginformatie
Voor beheer en onderhoud wordt onder meer gekeken naar nieuwe markeringen met betere reflectie. Moerdijk: ‘Goed overzicht van weefvakken is natuurlijk belangrijk. Hierover zijn inmiddels aanbevelingen gedaan. Kruispunten kunnen vaak met simpele ingrepen beter worden ingericht’, vervolgt Moerdijk. ‘Stel bijvoorbeeld verkeersregelinstallaties anders in. Zo levert een langere groentijd voor een specifieke richting meer op dan enkele seconden van de hele cyclustijd afhalen.’ Senioren en anderen ondervinden hierdoor minder vaak het dilemma ‘doorrijden of stoppen’. Ook wordt een testlocatie gezocht voor een proef met een invoegstrook die de oudere automobilist gerichter invoeginformatie geeft.’

Moerdijk ten slotte: ‘Standaards invoeren vereist samenwerking, goede documentatie en adequate borging van kennis. Het kost tijd. De basis daarvoor is interactie met andere organisaties, zoals de andere wegbeheerders, ouderenbonden en de ANWB.’

Dit artikel is het slot in een reeks van drie over het Corporate innovatieprogramma van Rijkswaterstaat. Klik hier voor meer info.

 
Auteur: Margriet Verhoog