Inhaalassistent in rijsimulator voorkomt verkeersdoden

Inhalen op tweestrookswegen verloopt beter als bestuurders gebruikmaken van een zogenoemde inhaalassistent, een systeem dat aangeeft wanneer het veilig is om in te halen. Dit systeem voorkomt dat waaghalzen inhalen als het eigenlijk niet veilig is en daarnaast kan het voorzichtige bestuurders helpen om langzamere voorliggers in te halen. Dit stelt onderzoeker ir. Geertje Hegeman, die op donderdag 28 februari promoveerde op dit onderwerp aan de TU Delft.

Jaarlijks vallen er in Nederland minstens 25 doden bij mislukte inhaalmanoeuvres. In het buitenland liggen die getallen veel hoger. Hegeman ontwierp daarom een waarschuwingssysteem (de inhaalassistent) waarbij een groen lampje aangeeft wanneer het veilig is om in te halen. Zo niet, dan blijft het lampje rood. Ze testte dit in een rijsimulator op een tweestrooksweg. Haar conclusie is dat de inhaalassistent het comfort van de weggebruiker verhoogt en ook de veiligheid en efficiëntie positief kan beïnvloeden.
Hegeman bracht in kaart hoe nu wordt ingehaald, door waarnemingen op de N305 Almere-Zeewolde. De waargenomen inhaalmanoeuvres duren gemiddeld zo'n acht seconden. Tien procent van de inhalers heeft minder dan drie seconden over totdat de tegenligger arriveert. Op basis van deze waarnemingen is een inhaalassistent ontworpen, die onder andere is getest in een rijsimulator.
Een opvallend resultaat dat uit het onderzoek van Hegeman in de rijsimulator naar voren kwam, zijn de inhaalverschillen tussen mannen en vrouwen. Van de deelnemende 12 mannen en 12 vrouwen haalden de vrouwen meer in wanneer ze met de assistent reden, terwijl mannen juist minder gingen inhalen. Mannen gingen met de assistent bovendien minder slingeren om te kijken of er een tegenligger aankomt.
De inhaalassistent van Hegeman is nog niet commercieel beschikbaar. Hegeman: 'De benodigde techniek is nog volop in ontwikkeling. BMW heeft in zijn duurdere modellen al wel een soort omgekeerde inhaalassistent die aangeeft wanneer het niet veilig is om in te halen. Dit gebeurt mede op basis van GPS; het systeem weet dus vrij precies wanneer er bochten of heuvels aankomen. Vooral uit angst voor claims, durft BMW echter nog niet actief het groene licht te geven voor inhalen.'
Naast GPS is voertuig-voertuigcomunicatie tussen alle voertuigen volgens Hegeman noodzakelijk om een goed inhaaladvies te kunnen geven. Dit is weliswaar een onderwerp waar veel onderzoek naar wordt gedaan - bijvoorbeeld ten behoeve van anti-botsingsystemen - maar volgens Hegeman kan het nog wel tien jaar duren voordat de eerste inhaalassistent op de markt komt.
Bijkomend voordeel van de inhaalassistent ten opzichte van andere oplossingen om inhalen comfortabeler en veiliger te maken, zoals inhaalverboden of inhaalstroken, is dat de assistent overal ter wereld toepasbaar is. Zo zou het instrument in landen met veel tweestrookswegen en relatief lange rechte stukken weg grote effecten kunnen hebben op het aantal verkeersdoden.