‘House’ brengt je niet altijd thuis

‘House’ brengt je als automobilist niet per se veilig thuis. Zeker als de luidsprekers open worden gedraaid, nemen reactietijden en verkeersfouten toe. Recent rijonderzoek van de Katholieke Universiteit Leuven (KUL) onder 28 jongeren mét en zonder muziek, bevestigt eerder onderzoek waaruit ook al bleek: ‘Hoe meer ‘beats per minute’, des te langer de reactietijden’.

De studenten moesten een traject twee keer afleggen, één keer met en één keer zonder muziek. Bij het verschijnen van een icoontje links of rechts op het beeldscherm, moesten zij een reactieknop indrukken. Omringd door stampende muziek, bleek de reactietijd in sommige gevallen met een hele seconde op te lopen. Dit beïnvloedde vervolgens het aantal verkeersfouten van 29 (zonder muziek) naar 45 (met muziek).
Dit onderzoek stond onder leiding van professor Jan Pauwels van de faculteit bewegingswetenschappen van de Leuvense universiteit. Na afloop bleek dat de meeste studenten niet tot de housefanaten behoorden, wat volgens Pauwels kan betekenen dat het opzwepend effect en de foutenlast bij echte liefhebbers nog groter kan zijn. ‘Muziek kan het hartritme, de bloeddruk en het zweten beïnvloeden.’ Pauwels verrichtte de studie in het kader van een breder onderzoek in opdracht van het Belgisch Instituut voor Verkeersveiligheid (BIVV) waarbij onder relatief jonge weggebruikers (18 tot 24 jaar) het effect van verschillende factoren, zoals alcoholconsumptie, werd bestudeerd achter de rijsimulator. Pauwels spreekt van het ‘klassieke weekendongeval’ waarbij jongeren met gebrekkige rijervaring in de nachtelijke uren een eenzijdig ongeval veroorzaken. Gebrek aan slaap, alcoholconsumptie, luidruchtige, meest mannelijke passagiers én last but not least harde house-muziek doen dan een aanslag op de concentratie.

Cortex
‘Bij goed getrainde chauffeurs is de rijtaak vergaand geautomatiseerd’, licht Pauwels toe. ‘Op de cortex heeft zich als het ware in de loop der tijd een programmaatje gevormd waarbij de handen aan het stuur en de rechtervoet als het ware automatisch in beweging komen in onverwachte situaties. Bij jongeren verloopt de rijtaak nog niet zo geautomatiseerd en kan de invloed van luide muziek, met name in complexe situaties, veel groter zijn.’ Harde muziek betekent overigens volgens Pauwels nog niet dat men per se ook harder gaat rijden. Vreemd genoeg werd dit effect alleen bij vrouwelijke proefkonijnen vastgesteld. Hun gemiddelde snelheid steeg met muziek van 65 naar 73 km/uur. Bij de mannen speelde de muziek geen rol in de snelheid. ‘Maar’, haast Pauwels, ‘dat kwam omdat zij ook zonder muziek al vrij hard reden.’ Bepalend is volgens Pauwels de mate waarin weggebruikers overvoerd worden met verwerkingstaken. Hoewel het bij Pauwels’ onderzoek om ‘house’ draaide, werd in eerder buitenlands onderzoek al vastgesteld dat ook klassieke muziek de rijtaak kan schaden, zeker als erbij gezongen wordt. Zo zou een Bach-cantate het brein meer belasten dan een symfonie van Beethoven. Britse en Canadese deskundigen concludeerden vijf jaar geleden dat niet alleen decibellen maar ook het ritme van invloed is. Hoe meer ‘beats per minute’, des te langer de reactietijden. Bij ‘uptempo’-muziek kan het aantal veroorzaakte verkeersongevallen het dubbele zijn van dat bij rustige ritmes.