Hoge recidive bij zware verkeersdelicten

Bijna een kwart van de zware verkeersovertreders gaat binnen 2 jaar weer in de fout. Dat is een van de conclusies die onderzoekers van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) van het ministerie van Justitie en Veiligheid trekken in hun onderzoek ‘Geregistreerde verkeerscriminaliteit in kaart’. Dit daderonderzoek biedt ook mogelijkheden om de relatie tussen het plegen van overtredingen en het voorkomen van ongevallen verder te onderzoeken.

Nog niet eerder werd verkeersveiligheid op deze manier in beeld gebracht, stelt onderzoekster Martine Blom van het WODC. ‘Verkeerscriminaliteit was tot nu toe een ondergeschoven kindje in de criminologie. De meeste aandacht gaat doorgaans uit naar misdrijven met een zware maatschappelijke impact, zoals geweldsdelicten. Toch is het voor de politiële aanpak noodzakelijk om deze informatie boven water te krijgen. Er moet een degelijke wetenschappelijke basis worden gelegd onder de verkeersaanpak.’

Hoog recidiveniveau van verkeersovertreders

Een van de opmerkelijke uitkomsten is het hoge recidiveniveau van verkeersovertreders. Een groot deel van de verkeersovertredingen blijft buiten het vizier van politie en justitie. Desondanks blijkt een aanzienlijk deel van de overtreders snel weer in de kraag te worden gevat en als recidivist te boek te staan. De politie zette zelf al in op het aanpakken van ‘veelplegers’ in het verkeer. Blom: ‘Nu wordt een dergelijke dadergerichte aanpak om verkeersveiligheid te verhogen ook ondersteund door harde cijfers.’

Verkeersgedrag versus maatschappelijk gedrag

In dit onderzoek is ook aangetoond dat er in sommige gevallen een relatie is tussen verkeersgedrag en maatschappelijk gedrag. Zo maken mensen die worden aangehouden voor het rijden zonder rijbewijs of zonder verzekering, zich ook vaker schuldig aan andere niet-verkeersgerelateerde delicten. Bij andere verkeersdelicten maken daders zich beperkter schuldig aan andere misdrijven, waardoor er een minder duidelijk verband is te herkennen.

Informatie voor verkeerskundigen

De dataverzamelingen van de onderzoekers van het WODC kunnen interessante informatie bevatten voor verkeerskundigen. Veel onderzoek naar verkeersveiligheid is gebaseerd op ongevalregistratie. De invalshoek van de dader is een nieuwe dimensie en schept bijvoorbeeld de mogelijkheid onderzoek te doen naar de relatie tussen het plegen van overtredingen en het voorkomen van ongevallen, aldus de onderzoekers.

Onderzoeksfocus op zwaardere verkeersovertredingen

Het onderzoek beperkte zich tot de zwaardere verkeersovertredingen zoals rijden onder invloed, rijden zonder rijbewijs en doorrijden na ongeval. Blom: ‘We zouden ook graag de lichtere verkeersdelicten in het onderzoek betrekken, zodat een completer beeld kan worden verkregen van de ‘carrières’ van verkeersovertreders. Politie en justitie hebben deze informatie nodig voor de richting van de aanpak. Ook voor verkeerskundigen zijn deze informatiebestanden natuurlijk heel interessant.’

 
Auteur: Jacques Lorsheijd