Hoe de fiets de auto inhaalt

In de meeste Nederlandse steden verplaatsen mensen zich vaker per fiets dan per auto. Dat blijkt uit onderzoek van adviesbureau Goudappel Coffeng en IT-mobiliteitsexperts van DAT.Mobility. In 76 Nederlandse steden pakken inwoners voor ritten tot 7.5 kilometer vaker de fiets dan de auto. Voor ritten tussen de 7.5 en 15 kilometer wordt de auto nog wel vaker gebruikt, maar het aandeel van de fiets groeit. De verwachting is dat deze groei verder doorzet.

Eerder dit jaar werd bekend dat er in Kopenhagen meer wordt gefietst dan autogereden. “Dat zogenaamde nieuws verbaasde ons. In Nederland is dat al langer het geval”, zegt Richard ter Avest, adviseur mobiliteit & ruimte van adviesbureau Goudappel Coffeng. ”Daarom hebben we besloten de gegevens van Nederland maar eens in kaart te brengen. Meten is tenslotte weten.”

Data-analyse
Met behulp van het Onderzoek Verplaatsingen in Nederland (OViN-data) zijn verplaatsingen per fiets en per auto van inwoners van Nederlandse gemeenten in de periode 2010-2015 in kaart gebracht. Voor de analyse zijn de verplaatsingen per openbaar vervoer en te voet buiten beschouwing gelaten.

Korte afstanden
Uit het onderzoek blijkt dat in 71 van de 76 grootste Nederlandse gemeenten (meer dan 50 duizend inwoners) meer wordt verplaatst per fiets dan per auto, op afstanden korter dan 7.5 km. “Alleen in de provincie Limburg is het fietsaandeel lager, veroorzaakt door de hoogteverschillen. Tegelijkertijd is het aantrekkelijke heuvellandschap goed voor sport- en recreatiefietsers”, vertelt Ter Avest.

In de kleinere gemeenten (25 tot 50 duizend inwoners) zijn er talrijke steden waar meer wordt gefietst dan autogereden. Weliswaar minder dan in de grote steden, maar er zijn tientallen kleinere gemeenten waar zelfs de verhoudingen fietsverplaatsingen en autoverplaatsingen 60/40 is.

Fietsen groeit op langere afstanden
Op de grotere afstanden, tussen 7.5 en 15 kilometer, is het fietsaandeel van inwoners substantieel. Een op de drie verplaatsingen gaat daar per fiets/e-bike. Het aandeel fiets neemt de komende jaren naar verwachting verder toe, door de opkomst van regionale fietssnelwegen en snelfietsroutes en door e-bikes. Mobiliteitsadviseur Ter Avest: “Over enkele jaren verwachten we de eerste gemeenten waar over lange afstanden meer wordt gefietst dan met de auto wordt gereden.”

Regionale verschillen
De verschillen in de verhouding fietsverplaatsing/autoverplaatsing hebben soms met kortere afstanden te maken, maar soms ook regionale verschillen. Inkomen en religie spelen bijvoorbeeld een rol spelen: in het katholieke zuiden wordt minder gefietst en zijn de inkomens hoger. In de regio’s Amsterdam en Utrecht wordt veel gefietst, terwijl het fietsaandeel in Rotterdam en Den Haag achterblijft. Verder is te zien dat vanuit de kleinere steden veel wordt gefietst naar grotere moedersteden, waar ritten naar school en werk gaan. Bijvoorbeeld van Zutphen naar Deventer, van Oisterwijk naar Tilburg en van Voorschoten naar Den Haag.

Nederland blijft fietsland nummer 1
Nederlanders zijn ongeveer het enige volk dat buiten de bebouwde kom fietst. Richard ter Avest: “Dat komt dankzij goede fietspaden en lage snelheden op plattelandswegen (60 km/h-zone), waar in andere landen middelbare scholieren een gratis buskaart krijgen en dus niet hoeven te fietsen. Fietsen is echter gezonder, vaak gezelliger en vooral ook groener.”

Dankzij deze hoge cijfers is Nederland nog steeds fietsland nummer 1. “Hierbij schuilt de kracht vooral in de langere afstanden. Zo blijven onze regio’s en steden bereikbaar en leefbaar. En wordt er kostenbewust in infrastructuur en bouw geïnvesteerd.”