‘Hoe de digitale wereld eruit gaat zien? Die puzzel moeten we samen oplossen’

Je hoeft de krant maar open te slaan of het journaal aan te zetten – duurzaamheid is hét thema dat de klok slaat, vertelt Spekman. “Het komt telkens terug in de actualiteit: de Europese Unie houdt zich ermee bezig, in Frankrijk en België demonstreren de burgers. Dat is een uitvloeisel van de duurzaamheidsdiscussie.” 

Met alle gevolgen van dien voor de mobiliteit. “Je ziet dat gemeentes steeds vaker auto’s uit de binnenstad weren. Dat biedt kansen voor zowel andere vervoersvormen, zoals de fiets, als voor elektrische vervoersvormen.”

Juridisch dichtgetimmerd

Toch neemt elektrisch vervoer in Nederland nog geen vlucht, signaleert Spekman. Dat komt doordat Nederlandse regelgeving dat tegenhoudt. “In het buitenland wordt elektrische mobiliteit véél meer toegepast. Ik was onlangs in Parijs: daar word je bijna van de sokken gereden door de e-scooters. Er zijn drie aanbieders van elektrische steps, die kun je oppikken via de app en ook weer overal droppen. In Nederland daarentegen, is het juridisch dichtgetimmerd dat je met elektrische voertuigen de weg op mag.”

De aanbieders van elektrische vervoersvormen, zoals Bird en Lime, staan echter wel te dringen aan de poort. En volgens Spekman gaan ze er in 2019 zeker komen, omdat duurzaamheid zo’n hot item is. “De binnensteden zijn vervuild en we moeten meer maatregelen nemen om dat op te lossen. Met milieuzones alleen komen we er nog niet – de uitstoot blijft hoog. En dankzij hoogbouw en de hoge concentratie voertuigen, trekken de uitlaatgassen niet uit onze binnensteden weg.”

Ook kunnen we de openbare ruimte anders inrichten, door bijvoorbeeld de infrastructuur slim te maken en meer informatie bij de autobestuurder binnen te brengen via systemen. “Dat gebeurt natuurlijk al volop en dat helpt ook wel. Maar dat is een proces van tien, vijftien jaar. Dus daarmee zijn we er nu nog niet.”

Wat wil je meten?

Om nu al maatregelen te kunnen nemen, moeten overheden volgens Spekman meer sensoren gebruiken en de data die daaruit komt beter gebruiken. Meten is immers weten. “De luchtvervuiling, de geluidsoverlast, alles is door iedereen te meten. Zo’n elektrische step bijvoorbeeld kun je ook tracken en tracen en die data slim gebruiken.”

Die digitaliseringsslag is echter een complex proces voor overheden. Overheden zijn gebouwd op wetten en regels en dat betekent vanzelfsprekend dat er voor nieuwe ontwikkelingen niet meteen beleid is. Daarom is het volgens de manager Markt en Aanbestedingen van Ziut ontzettend belangrijk om nieuw beleid sámen te maken. 

Samen oplossen

“Want als je 2000 sensoren in je binnenstad gaat ophangen, waar ga je dat dan doen? Wat ga je meten en wat doe je met die data?” Die slag moeten overheden gaan slaan, vertelt Spekman, en daarover moet goed nagedacht worden. “Daar willen wij graag aan meewerken. De expertise zit vaak bij verschillende partijen en de oplossing bestaat uit meerdere systemen. Het is een complex proces voor overheden om deze elementen te combineren en effectief in te zetten. Wij zitten met gemeentes om tafel en zijn betrokken bij de marktconsultatie om een nieuw beleid uit te stippelen. Vervolgens zit de innovatie in het samenbrengen van de juiste partijen om ook echt iets van de grond te krijgen. Wanneer we zelf niet alle kennis in huis hebben zoeken we de juiste startups of scale ups erbij. Ieder heeft zijn eigen expertise, we moeten de puzzel dus samen oplossen.”

Tasten in het duister

We zitten momenteel op een kantelpunt, stelt Spekman, daarom is het belangrijk om kleine stappen te zetten. “Ik denk dat we in 2019 meer focus kunnen leggen op de digitale agenda. Als we weten hoe die eruit gaat zien, kunnen we daarop beleid gaan maken.”

Verder vooruitkijken is wat hem betreft nog tasten in de duisternis. “Ik ben ontzettend benieuwd hoe de wereld er over vijf jaar uitziet, maar dat is nu echt nog niet te zeggen. Twintig jaar geleden was de KNMI traditioneel de enige die Meteo-systemen had, tegenwoordig koopt de consument voor een paar euro een sensor. Inmiddels heb je systemen die aan de hand van historische data en beeldmateriaal, huidkanker kunnen genezen. Computers kunnen nu meer dan mensen, dankzij zelflerende algoritmes. Die ontwikkeling valt echt niet te overzien.”