Highlights uit het hbo-onderwijs (VK 4/2015)

Aflevering 4:

* NHL-student organiseert een workshop over fietsstraten voor ambtenaren én studenten,

* NHTV-studenten leren beroepsvaardigheden aan de hand van werkelijke mobiliteitsvraag,
* Windesheim Flevoland-studenten bekostigen excursie met betaalde studie naar fietsen in verlaten Britse metrobuizen.
* Opvallende afstudeerscripties op Windesheim Zwolle en NOVI-academie.

NHL: studenten organiseren en werken mee aan workshop fietsstraten

Cor van der Klaauw: ‘Een belangrijk onderdeel van de studie Mobiliteit is de stage. In het 2e jaar, aansluitend aan de minor waarin het gemeentelijk mobiliteitsbeleid centraal staat, lopen studenten stage bij een gemeente. Student Erik Berghuis heeft het afgelopen half jaar stage gelopen bij de gemeente Groningen en kreeg onder meer de opdracht om een workshop over fietsstraten te organiseren. Aanleiding hiervoor is de nieuwe fietsstrategie van de gemeente waarin de aanleg van fietsstraten, een belangrijk speerpunt is. Erik kwam op het idee niet alleen gemeentelijke collega’s te laten deelnemen aan een workshop over een specifieke fietsstraat in de stad, maar ook medestudenten te vragen of zij wilden meedenken over de kansen en mogelijkheden om de fietsstraat in te richten. Vier studenten namen enthousiast deel en brachten hun visie en ideeën in tijdens de workshop.  Bijkomend voordeel was dat student Ate de Haan stage loopt bij de gemeente Zwolle. Hij was door Erik uitgenodigd om een presentatie te geven over de ervaringen met de Zwolse fietsstraten én met de nieuwe Zwolse fietsrotonde; een maatregel die mogelijk ook in Groningen de circulatie van het autoverkeer in combinatie van de fietsstraat kan reguleren. Aan het einde van de workshop concluderen studenten en gemeente dat de inbreng van de studenten voor beide partijen erg waardevol is geweest: kennis delen, nieuwe frisse ideeën opdoen, kennismaken met de praktijk en leren van elkaar, werden genoemd. Deze workshop heeft bewezen dat het ook voor andere gemeenten interessant kan zijn om studenten in te zetten bij discussies en workshops waar mobiliteitsvraagstukken centraal staan.’

NHTV: Beroepsvaardigheden aanleren op basis van werkelijke mobiliteitsvraag Breda  

Bas Groot: ’Gemeente Breda wil een snelfietsroute realiseren in het kader van Beter Benutten 2.0. Eén van de uitdagingen daarbij is het kruispunt Beverweg – Sint Ignatiusstraat. Hier komen twee hoofdstructuren en hoofdnetten voor fiets, OV en autoverkeer samen. Een keuze voor de een leidt tot een nadelig effect voor de ander. Vraag van de gemeente is: ‘Hoe dient de snelfietsroute, inclusief openbaar vervoerverbinding op deze kruising gerealiseerd te worden en hoe blijven de voorzieningen in dit deel van Breda en in het centrum voldoende bereikbaar?’. De gemeente wil hierbij gevoed worden met nieuwe, frisse ideeën. In samenwerking met de opleiding Mobiliteit van Academie SLM van de NHTV werd deze opdracht een centraal thema in de training Professionele & Communicatieve Vaardigheden. Tijdens deze training leren en ontwikkelen 2e jaarsstudenten professionele discussietechnieken en –vaardigheden. Met de concrete vraag van de gemeente leerden en oefenden studenten beroepsvaardigheden zoals het generen van ideeën via een pressure cooker, brainstormen en professioneel discussiëren. Ook observeren zij elkaar en geven feedback en tips.

Vervolgens hebben de studenten in de trainingsbijeenkomsten oplossingen bedacht en uitgewerkt voor verschillende scenario’s, waarbij de snelfietsroute over of onder de cruising, of op maaiveld wordt gerealiseerd. Belangrijke criteria waren doorstroming, veiligheid, én de ‘wow’-factor’. De training werd afgesloten met een presentatie in het stadskantoor voor meerdere ambtenaren. Kortom: een waardevolle samenwerking waarbij een werkelijke vraag van de gemeente is gebruikt om belangrijke beroepsvaardigheden aan te leren.’

Windesheim Flevoland: studenten onderzoeken of verlaten Britse metrobuizen bruikbaar zijn voor fietsen

Adriaan Walraad: ‘Zijn ongebruikte metrobuizen bruikbaar als fietsroute? Studenten van Windesheim Flevoland organiseren aan het eind van hun 2e jaar traditioneel een buitenlandexcursie. Om de kosten van hun excursie te dekken moeten de studenten zelf betaalde opdrachten acquireren. Dit jaar ging de excursie naar Edinburgh, Londen en Bristol. De grootste opdracht die de studenten binnenhaalden, was een onderzoek, in opdracht van het Engelse filiaal van Royal HaskoningDHV: verken of verlaten metrobuizen bruikbaar zijn als fietsroute. Voorafgaand aan de excursie deden de studenten literatuuronderzoek, interviewden organisaties en fietsers en gingen zelf ook fietsen over een spoorbaan in Bristol. 60 procent van de fietsers stond positief tegenover het idee. Redenen voor hen waren onveilig verkeer op maaiveld en de bijzondere ervaring. 30 procent zag het niet zitten. Zij twijfelden vooral aan de frisse lucht en sociale veiligheid. De studenten sluiten hun verslag af met een eigen visie over de haalbaarheid van het idee.’

Windersheim Zwolle: afstuderen op ontwerp voorrangspleinen en op smartphone-gebruik op de fiets

Marcus Popkema: ‘ In juni zijn twee interessante afstudeerwerken gepasseerd. Jaap Bout en Mark-Jan Olijve hebben in opdracht van CROW de capaciteit en verkeersveiligheid van het voorrangsplein onderzocht. De scriptie van Martijn Bentum en Jos Luten gaat over de veiligheid van het gebruik van de smartphone op de fiets, in opdracht van Grontmij. Aan de hand van locatieonderzoek, simulaties en interviews hebben Bout en Olijve de bestaande inrichtingskenmerken van voorrangspleinen kritisch bekeken. Volgens hen moet bij het ontwerp van voorrangspleinen met het oog op de verkeersveiligheid extra worden nagedacht over de hoogte van het middeneiland en over de locatie en vorm van een zijaansluiting.

Bentum en Luten hebben in hun onderzoek, zowel gedrag geobserveerd als de beleving van de fietser gemeten. Fietsers vertonen minder stabiel gedrag als ze bezig zijn met hun smartphone, zo blijkt. Toch vinden jongeren dat ze goed in staat zijn om een smartphone te gebruiken en tegelijkertijd veilig te kunnen fietsen. Bentum en Luten adviseren om met een campagne de risico's van smartphonegebruik op de fiets onder de aandacht te brengen.’

NOVI Verkeersacademie: Nieuwe methodieken voor de beste netwerkvariant en veilige schoolomgevingen

Bo Boormans: ‘Jimmy Peeters (werkzaam bij RWS Zeeland) heeft voor de provincie Zeeland een nieuw categoriseringsplan opgesteld voor Walcheren en daarbij een originele afweging gemaakt tussen drie, eerder ontwikkelde netwerkvarianten. En geeft een doorkijk naar 2030. De gangbare aspecten zoals verkeersveiligheid en leefbaarheid zijn in overleg met betrokken regionale partners vertaald in zeven criteria. Deze zijn: het risicoprofiel op basis van letselongevallen, oversteekbaarheid, I/C-verhoudingen, geluidsbelasting, reistijd, verliestijd, en belasting van de erftoegangswegen (ETW’s). De benodigde data voor zowel auto- als vrachtverkeer zijn ontleend aan het verkeersmodel Walcheren. Voor het criterium geluid is een geluidsmodel opgesteld in samenwerking met een extern bureau. De drie varianten zijn getoetst en onderling vergeleken met een multicriteria-analyse (MCA). De belangen van de regionale partners zijn meegenomen in de vorm van criteriumgewichten. De uiteindelijk voorgestelde netvariant scoort niet alleen als beste ten opzichte van beide andere varianten, maar biedt als enige op alle criteria een verbetering ten opzichte van het huidig netwerk. Een uitgevoerde gevoeligheidsanalyse bevestigde de validiteit van de uitkomsten van de MCA.

Pierre Beerens (werkzaam bij Gemeente Breda) ontwikkelde voor de gemeente Dongen een nieuwe methode om de verkeersonveiligheid rondom de 11 lokale basisscholen gestructureerd in kaart te brengen en aan te pakken. Bijkomende uitdaging was dat de verkeersonveiligheid vooral van subjectieve aard bleek. Na raadpleging van leerkrachten, basisschoolleerlingen en ouders heeft Beerens 34 locaties geanalyseerd, waar schoolgaande kinderen zich niet altijd veilig voelen. Deze locaties verschillen – niet onverwacht –  sterk van gebruik, omgeving en inrichting. Een uniforme inrichting van de schoolomgeving bleek daarom niet de geschikte aanpak. Voor een maatwerk-aanpak is een nieuwe methodiek ontwikkeld. Voor alle locaties zijn passende oplossingsrichtingen gedefinieerd, zoals waarschuwen van passerend verkeer, aanpassen van de civiele omgeving, sturen van verkeersdeelnemers, educatie van kinderen en ouders, en handhaving. Een gedetailleerd zoekschema helpt bij het vinden van de geschikte typen maatregelen en de bijbehorende kostenramingen. Beerens adviseert een genuanceerd en gedegen onderbouwd maatregelenpakket voor 29 van de onderzochte locaties, maar stelt ook voor om op vijf locaties enige mate van subjectieve onveiligheid te accepteren.’