Herstart voor light rail in autoparadijs Los Angeles

Nadat Los Angeles in tien jaar tijd een compleet sneltramnet sloot en grotendeels verving door autosnelwegen, werd in 1990 opnieuw een eerste light-raillijn geopend: de Blue Line, tussen stadscentrum en Long Beach. Vanaf de eerste dag overtroffen de vervoerscijfers de verwachtingen. In de stad waar alle vervoer leek gebaseerd op de auto, ontdekte men dat stedelijk railvervoer snel en efficiënt kan zijn.

Het stadsgewest LA telt bijna 15 miljoen inwoners en beslaat 60 km van noord naar zuid en 100 km van oost naar west. Formeel bestaat dit gewest uit 94 onafhankelijke steden, alle met hun eigen wensen op verkeersgebied.
In de jaren ’50 van de vorige eeuw werd dit immense gebied bijeengehouden door twee tramsystemen: Lary, het stadstrambedrijf dat in 1946 nog 24 elektrische smalspoortramlijnen exploiteerde en PE, een particulier, interlokaal sneltramnet van 35 lijnen. Alle wijken van LA waren optimaal bereikbaar dankzij PE. De meeste voorsteden van LA zijn ontstaan als nederzettingen rond haltes van het immense PE-netwerk, dat op zijn hoogtepunt 1500 km elektrische sneltramlijnen telde, grotendeels op vrije baan, met tunneltrajecten in het centrum van LA.
De overheid was echter niet van plan de PE te subsidiëren. Ook het publiek was gekant tegen steun aan PE. Als gevolg daarvan verouderden baan en sneltrams in rap tempo. Veel PE-trajecten werden zomaar gesloten en verbouwd tot autosnelweg. In 1961 sloot de laatste sneltramlijn van PE. De vervangende busdiensten reden veel langzamer, waardoor het op en neer reizen van veel inwoners naar hun werk in downtown LA te veel tijd ging vergen.

Nieuw leven
Uit studies bleek dat het opdoeken van de PE-lijnen een grote fout was geweest. Autosnelwegen konden de vervoersvraag slechts gedeeltelijk oplossen en de vervuiling werd in heel LA een toenemend probleem. In 1990 werd daarom de verbinding tussen LA en Long Beach opnieuw tot leven gewekt, ditmaal in de vorm van een sneltramlijn, bereden met modern Japans sneltrammaterieel. De nieuwe lijn, Blue Line genaamd, werd deels gelegd op vrije baan van de PE, die bijna 30 jaar niet was gebruikt. Doordat ditmaal de overheid opdrachtgever was, was er geen discussie over subsidie.
In 1993 opende in LA een geheel ondergrondse metrolijn. Deze 28 km lange Red Line, van het centrum naar Noord-Hollywood, biedt overstap op de Blue Line. In 1995 kwam daar de oost-west Green line bij en in 2003 de 22 km lange Gold Line van LA naar Pasadena in het noordwesten. Met beide lijnen worden snelheden bereikt van 90 km/uur.
Sinds afgelopen zomer jaar is de Exposition Line in aanleg, een light-railverbinding tussen het centrum en het gebied ten zuiden van Hollywood. Verder wordt de Gold Line verlengd naar East LA. Voor de komende 20 jaar staat een verdere uitbreiding van het light-railnetwerk op het programma van 80 naar zo’n 150 km.
De aanleg van light-raillijnen is kostbaar, omdat de publieke opinie in LA gekant is tegen medegebruik van wegen door sneltrams. Vandaar dat sneltramlijnen in tunnels worden gebouwd op de middenberm van autosnelwegen, maar niet op straten, hoewel veel lanen in Europese ogen voldoende breed zouden zijn voor medegebruik door stedelijk railverkeer.