Handboek voor verkeersveiligheidscampagnes

Ze

Zeer doeltreffend zijn verkeersveiligheidscampagnes die een mediacampagne combineren met verkeershandhaving en het persoonlijk aanspreken van mensen. Dat blijkt uit een analyse van een groot aantal Europese campagnes in het kader van het Europese project Campaigns and Awareness-raising Strategies in Traffic safety (CAST).

Het driejarige project dat onlangs is afgesloten, leverde naast onderzoeksresultaten een evaluatie-instrument en een handboek op voor het ontwerp van campagnes. Een praktisch en direct toepasbaar resultaat, nu uit het onderzoek ook blijkt dat veel Europese verkeersveiligheidscampagnes niet goed in elkaar steken. Ze zijn veelal niet gebaseerd op gedragstheoretisch onderzoek en het percentage dat op een deugdelijke manier is geëvalueerd, is ‘vrij laag’, aldus Werner de Dobbeleer van het Belgische Instituut voor de Verkeersveiligheid (BIVV), de organisatie die het CAST-project coördineerde. ‘Uit onze analyse blijkt dat campagnes meer effect hebben als ze gebaseerd zijn op goed onderzoek, zodat het probleemgedrag van de specifieke doelgroep goed in beeld is. Belangrijk is verder dat de doelgroep zo duidelijk mogelijk is gespecificeerd. Campagnes die zijn gericht op alle weggebruikers zijn minder effectief.’ Minder effectief zijn ook campagnes die alleen via de media naar buiten komen. Maar campagnes werken juist goed als ze worden gecombineerd met handhaving en het persoonlijk aanspreken van mensen door bijvoorbeeld campagneteams. Evaluatierapporten ontbreken nu veelal vanwege gebrek aan budget. De Dobbelaar vindt dat een gemiste kans. ‘Hoe meer kennis over campagnes, hoe effectiever toekomstige campagnes zullen zijn.’ Voor een goede evaluatie moeten algemene doelstellingen worden omgezet in deeldoelstellingen voor kennis, attitude en gedrag. De Dobbeleer: ‘Neem een campagne die erop gericht is het aantal ongevallen met fietsers te verminderen. Dan moet je specifieke doelstellingen formuleren voor de kennis en de houding van fietsers: Weten ze welke risico’s ze lopen, voelen ze zich minder onkwetsbaar, leven ze de verkeersregels na?’ In algemene termen vraagt CAST een systematischer en meer op inzichten uit de wetenschap gefundeerde aanpak van verkeersveiligheidscampagnes.

 

Als voorbeeld daarvoor zijn enkele campagnes ontworpen volgens de aanbevelingen van het CAST-handboek, zoals de Belgische campagne Pitstop. Deze campagne wil jonge bestuurders ervan overtuigen dat ze, als ze slaperig zijn, er beter aan doen de auto een kwartiertje aan de kant te zetten en een kwartiertje te slapen. In de weekendnachten werden er radiospots uitgezonden op de belangrijkste jongerenstations, er werden folders en affiches uitgedeeld en op een aantal plekken werden jonge bestuurders opgezocht en persoonlijk benaderd. Na afloop bleek uit de evaluatie onder meer dat een significant hoger percentage nu bekend is met de juiste methode om slaperigheid tegen te gaan.

 
Auteur: Joske van Lith