'Gouden' kabels voor rijstrookscheiding Overijssel

Het lijkt het ei van Columbus. Kabels in het midden en in de berm van de 16 kilometer lange provinciale weg Zwolle-Ommen moeten financiële, ruimtelijke, ecologische en veiligheidswinst bieden. Met de plannen, die recent aan de Provinciale Staten zijn gepresenteerd, wil Overijssel een pilot- of demonstratiestatus verwerven.
Het traject met een totale etmaalintensiteit van 14.000 motorvoertuigen is een zorgenkindje op veiligheidsgebied. Op lange termijn dreigt de verkeersstroom te zwellen tot 23.000, reden waarom de weg volgens Overijssels verkeersveiligheidsadviseur Peter van Hoek vroeg of laat tot stroomweg moet worden omgebouwd. Een conventionele aanpak, volgens het handboek met ongelijkvloerse kruisingen, zou niet minder dan 150 miljoen euro kosten, mede door de noodzakelijke verlegging van parallelwegen en de sloop van een dertigtal huizen. De nu ontwikkelde, veel goedkopere gelijkvloerse 'kabelvariant' met een derde inhaalstrook en rotondes, biedt meer doorstroming en verkeersveiligheid.
In het kabelalternatief wordt het verkeer letterlijk en figuurlijk 'ingesnoerd'. De weg krijgt een derde inhaalstrook die om de 1500 meter van rijrichting wisselt. Bij een nog goedkopere variant zou alleen een extra inhaalstrook bij kruisingen kunnen worden aangelegd.
‘Staalkabels als vorm van verkeersscheiding of -geleiding zijn letterlijk goud waard’, zegt Van Hoek. ‘vooral in de berm.’ Volgens het handboek zou voor de ombouw van de route Zwolle-Ommen tot stroomweg, aan weerskanten van de verharding een zes meter brede obstakelvrije marge moeten worden aangehouden. Met de opvangmogelijkheden van de gevlochten staalkabels kan die marge tot 2,5 meter worden beperkt. Dat levert direct al zeven meter ruimtewinst op, waarbij bovendien parallelwegen (die ook moeten worden aangepast) nu in de richting van de hoofdrijbaan in plaats van 'buitenwaarts' verbreed kunnen worden. In dit concrete geval kunnen hierdoor dertig huizen voor sloop worden behoed.
De ideeën voor kabelscheiding zijn door Overijssel ontwikkeld in samenspraak met de Adviesdienst Verkeer en Vervoer. De plannen zijn ‘afgekeken’ van Zweden, waar men het verkeer al over ettelijke honderden kilometers op deze manier 'in de touwen' houdt, terwijl de toepassing van een derde (inhaal)strook met wisselende rijstrook op veel Duitse regionale stroomwegen wordt toegepast.

Ruimtewinst
De ruimtewinst is volgens Van Hoek een groot pluspunt van de kabel. Aan een psychologisch effect als zou de kabel het verkeer extra intomen, hecht hij minder belang. Zwaarder weegt voor hem dat de gevlochten kabels, mits op de juiste onderlinge afstand geplaatst en met de gewenste spankracht, qua absorptie niet onderdoen voor een geleiderail.
De inhaalstrook met zij- en middenkabels is volgens de berekeningen 'goed' voor 44 procent terugdringing van het aantal verkeersongevallen. Bij de variant met alleen inhaalstroken bij kruisingen en alleen 'side-cables' blijft deze reductie beperkt tot 21 procent. Omgerekend per letsel vergt deze ‘goedkoopste’ variant 2,6 miljoen euro tegen 1,6 miljoen euro bij de 'inhaalstrook'-variant. De berekende doorstroomsnelheid bedraagt 90 kilometer/uur tegen 80 kilometer/uur in het geval het verkeer alleen bij kruisingen kan inhalen.
Hoewel de gedroomde driestrooksweg met kabels zich in veel opzichten terugbetaalt, blijft 60 miljoen euro voor de provincie een fikse investering. Met steun van het ministerie van Verkeer en Waterstaat, CROW en SWOV wil Overijssel de komende maanden daarom ‘de boer op’ met het pioniersproject om (financiële) steun te verwerven.