Geschil over fietsregistratie vertraagt landelijk register

Fietsendieven krijgen nog even soelaas. Een landelijk register, de gedroomde fuik voor stelers en helers van tweewielers, is voorlopig op de lange baan geschoven. Reden: een hardnekkig geschil tussen enerzijds het ministerie van Verkeer en Waterstaat, brancheorganisaties en de ANWB en anderzijds het ministerie van Binnenlandse Zaken en de politie.

Enkele maanden geleden nog leek de zaak in kannen en kruiken. 'Een absolute doorbraak' en 'de beste kans om fietsendiefstal aan te pakken van de laatste tien à twintig jaar', juichte Alex de Hoop van de stichting AVC, een club die zich sinds 1998 richt op aanpak van voertuigcriminaliteit, waaronder fietsen. De euforie is inmiddels omgeslagen in grote verbazing, zo niet verbijstering, onder anderen bij Ferry Smith, die voor de ANWB aan de gesprekken deelneemt tussen diverse overheden en marktpartijen.
De 'spaak in het wiel' is een ogenschijnlijk minigeschil over de vorm van acceptabele fietsregistratie. Nieuwe fietsen worden meer en meer van een elektronisch merkteken voorzien, een tag. Maar van de totaal 18 miljoen fietsen is daarvan nu nog slechts 1,3 miljoen voorzien. De schoen wringt bij fietsen met 'ouderwetse' registratie: een combinatie van merk-, type- en framegegevens. Volgens Smith is die identificatie 'uniek'. Dit in tegenstelling tot de mening van politie en Binnenlandse Zaken. 'Vanwege een kans van één op triljoen dat er van een gestolen fiets nog een exemplaar met diezelfde combinatie van gegevens zou bestaan, wordt nu de zaak vertraagd', spot hij.
Binnenlandse Zaken en politie willen de fietsbezitter een extra verificatiegegeven vragen. Met deze extra eis die te elfder ure op tafel kwam, zegt Smith zich bij de neus genomen te voelen. Met de kosten à 25 euro voor zo'n zijns inziens nodeloze verificatie wordt het systeem alleen maar gecompliceerd en vertraagd. 'Hier is het betere de vijand van het goede', zegt hij.
Dat de zaak nu op dit kleine onderdeel vastloopt, is extra pijnlijk omdat een groter struikelblok wel uit de weg kon worden geruimd. Dat betrof de 'voeding' van het landelijk register. Met nieuwe software in de politieregio's kunnen gegevens van gestolen fietsen zonder tijdverlies naar het landelijk register worden gesluisd. Daarin zitten dan al de eerder ingevoerde gegevens van fietsfabrikanten, importeurs en tussenhandel.
In beginsel kunnen daarmee fietsen weer bij de rechtmatige eigenaar komen. 'Maar', beklemtoont De Hoop, 'het is niet het eerste doel om veel fietsen terug te brengen. Primair willen we voorkomen dat je niet meer ongestraft op een gestolen fiets kunt rijden. Met het landelijk register zorg je ervoor dat je het hele fietsdiefstalcircuit de nek omdraait. De afzetmogelijkheden voor gestolen fietsen worden een stuk kleiner.'
Lokaal spannen tot nu toe Amsterdam en Harderwijk de kroon met een gerichte politieaanpak van fietsdiefstal. Op fietsdiefstal over de gemeente- of regiogrens heen heeft men hier vanzelfsprekend geen greep. Het landelijk register moet daarin voorzien. Het wachten is volgens Smith nu op óf interdepartementale verzoening óf interventie door de Tweede Kamer.