Gemeenten moeten kijken naar potenties van binnenhavens

Bijna de helft van de containers die in Rotterdam aankomen, gaat verder via de weg. Met een steeds drukker wordende A15, die bovendien de komende jaren in onderhoud gaat, kijken bedrijven en overheden naarstig naar andere modaliteiten, zoals de binnenvaart. Er is beweging op dit vlak maar ook scepsis.

In juli tekenden 12 bedrijven op initiatief van het Rotterdams havenbedrijf een ‘letter of intent’ voor de bouw van een containertransferium in Alblasserdam. Al snel na de ondertekening maakte het Rotterdamse containerbedrijf ECT bekend samen te gaan werken met inlandterminal CCT Moerdijk, met ongeveer hetzelfde idee: via de binnenvaart containers van de Maasvlakte naar Moerdijk vervoeren en de A15 vermijden. Ook wordt nog dit jaar een begin gemaakt met de Overslag Terminal Alphen (OTA). Hier is het doel het drukke wegtraject door de Randstad te vermijden. Bierbrouwer Heineken in het nabijgelegen Zoeterwoude heeft al aangegeven het exportbier via de OTA te willen verschepen. En ook transportbedrijven denken in deze richting. Transportbedrijf C. Groenenboom in Ridderkerk opent in oktober een containerterminal aan de Noord voor containers van de Maasvlakte. Daarnaast groeien bestaande binnenhavens. Joris Tenhagen, beleidsadviseur van verladersorganisatie EVO noemt Tilburg, Utrecht, Veghel en Meppel. ‘En neem Meerlo-Wanssum in Limburg, daar is de overslag in een paar jaar tijd van 20.000 naar 95.000 containers per jaar gegroeid.’
De forse groei in het containervervoer (Rotterdam noteert 8 procent groei per jaar) en het goederenvervoer in het algemeen, heeft gezorgd voor nieuwe aandacht voor binnenhavens. Het ministerie van Verkeer en Waterstaat gaf dit voorjaar de Instrumentmap Binnenhavens uit, waarin gemeenten aanwijzingen krijgen hoe om te gaan met de kansen en mogelijkheden van binnenhavens. Samen met een subsidieregeling moet dat een impuls geven. Tenhagen: ‘Gemeenten hebben te weinig oog gehad voor de binnenhavens in hun achtertuin. Ze moeten goed beseffen dat bijvoorbeeld woningbouw aan het water beperkingen oplegt aan de bedrijven die in die haven werken. Terwijl een binnenhaven een belangrijke bijdrage levert aan de regionale economie en werkgelegenheid. ’
Ook Bert Luijendijk van de Nederlandse Vereniging van Binnenhavens (NVB) is uitermate tevreden met de aandacht voor binnenhavens. De NVB gaf zelf een belangrijke zet met de studie Blue Ports, waarin het economische belang wordt benadrukt. Volgens het Rotterdamse havenbedrijf zijn bij de huidige groei ‘alle schakels onmisbaar en is verdere versterking van de achterlandterminals noodzakelijk.’ Ook Tenhagen meent dat het nu ‘alle hens aan dek’ is. ‘Onze leden, de producenten en ontvangers van goederen, kijken steeds welke modaliteiten hun de meeste zekerheid bieden. Op het water is nog ruimte.’ Hij waarschuwt wel voor wildgroei bij de ontwikkeling van binnenhavens. ‘In sommige provincies zijn heel veel binnenhavens. Die moeten elkaar natuurlijk niet kannibaliseren. De overheid moet samen met het bedrijfsleven goed kijken waar de kansen precies liggen.’
Rick Ohm van Transport en Logistiek Nederland, waarin vooral de wegvervoerders verenigd zijn, waarschuwt voor overschatting van de binnenvaart. ‘Voor bulkvervoer als zand en grind jawel, maar voor containers is het wegvervoer heel belangrijk. Hoe je het went of keert, er komt toch een schakel tussen, want een binnenvaartschip brengt de container nooit op de plek waar hij moet zijn. Het zou zijn mooi zijn als hier en daar de weg wat wordt ontlast, maar wij verwachten dat het niet meer zal zijn dan een druppel op een gloeiende plaat.’