Gedragsbeïnvloeding met kinderpaspop vermindert rijden door rood

Student Jelle Koopman zette bij drie kruispunten in Breda een kinderpaspop, spiegel en bord in om te onderzoeken of er dan minder fietsers door het rode licht rijden. De plaatsing van de paspop leidde er toe dat het aantal fietsers dat door rood reed halveerde.  

Jelle Koopman liep van april tot eind juni stage bij de gemeente Breda voor de opleiding Mobiliteit van de NHTV internationale hogeschool in Breda. Hij onderzocht in deze periode hoe je fietsers kunt laten stoppen voor het rode licht door hen onbewust te beïnvloeden, meldt de site nulverkeersdodenbrabant. Omroep Brabant maakte een filmverslag van Koopman zijn onderzoek.

Invloed van interventies
‘Dit onderzoek is een praktisch vervolg op een eerder onderzoek van studenten Communicatie van Avans Hogeschool  Breda’, meldt Koopman. ‘In mijn onderzoek heb de invloed van verschillende interventies in de praktijk gemeten.’

Goede voorbeeld
De interventies vonden plaats op drie kruispunten in Breda die voor fietsers gevaarlijk zijn. De paspop  in de vorm van een kind sprong het meest in het oog. ‘De pop staat met zijn arm uitgestrekt om het knopje van het licht in te drukken’, legt Koopman uit. ‘Het idee hierachter is dat fietsers minder snel door rood rijden als er een ‘kind’ bij staat. Ze willen dan toch het goede voorbeeld geven.’

Zelfreflectie
Behalve de pop zette de student ook een spiegel in en een bord met daarop de tekst ‘Iedereen wacht op groen, jij toch ook?’. ‘Het bord wijst op de sociaal wenselijke norm, mensen willen toch bij de groep horen. ‘De spiegel zorgt volgens hem voor zelfreflectie en zelfcorrectie. Ook onderzocht hij de invloed van een ‘prompt’, een smiley bij een verkeerslicht dat oplicht wanneer een fietser is ‘gezien’.

Effecten
Om de effecten goed te kunnen bepalen, voerde de student drie metingen per interventie uit; een voor, tijdens en na afloop ervan. De resultaten zijn volgens hem opmerkelijk. Alle interventies laten een duidelijke daling zien van het aantal fietsers dat door rood rijdt. Alleen de interventie met de prompt (de smiley) leverde nauwelijks effect op. ‘Waarschijnlijk omdat de signalering van fietsers pas vlak voor de stopstreep plaatsvindt. Hierdoor merkten de fietsers de smiley te laat op.’

Vervolgonderzoek gedragsbeïnvloeding
Koopman is tevreden met de resultaten van zijn onderzoek. Hij heeft nog een  aanbeveling: ‘De meetgegevens van mijn onderzoek zijn maar beperkt. Om te zien of deze positieve effecten tijdelijk of blijvend zijn, raad ik zeker vervolgonderzoek aan.’ Ook stagebegeleider Martijn Geervliet is blij met het onderzoek van Koopman. ‘Wij gaan hier zeker een vervolg aangeven’, aldus de adviseur mobiliteit bij de gemeente Breda. ‘Gedragsbeïnvloeding is een belangrijk middel om de verkeersveiligheid te verbeteren. Bovendien sluit dit onderzoek prima aan bij de Brabantse campagne ‘Nul Verkeersdoden’, waarbij dit jaar de fietser centraal staat.'

 
Auteur: Jacques Lorsheijd