Fryslân test real-time ongevallenregistratie

Ongevalsgegevens worden in de Friese gemeenten Heerenveen, Skarsterlân en Lemsterland linea recta vanaf de plek des onheils in een centrale computer opgeslagen. Dat gebeurt met een handcomputer (PDA) waarmee agenten op straat ervaring opdoen. Met elektronica en koppeling aan bestaande wegen-, voertuig- en persoonsbestanden kan het verkeersveiligheidsbeleid op nieuwe leest worden geschoeid, zo menen de Friese initiatiefnemers.

Tijdwinst, uniformiteit en gerichtere handhaving zijn enkele van de gedroomde voordelen. 'Vinger aan de pols' luidt het motto, zo blijkt uit de woorden van secretaris Sipke van der Meulen van het Regionaal Orgaan verkeersveiligheid Friesland. Ongevalsstatistieken laten nu driekwart en in het uiterste geval zelfs anderhalf jaar op zich wachten. 'Met dit nieuwe systeem kan ik vandaag zien wat de ongevalssituatie gisteren op verkeersplein Joure is geweest', illustreert Van der Meulen.
Fryslân, het zwarte schaap op het gebied van ongevalsregistratie wil zich met de PDA van Via-Advies uit Den Bosch revancheren. In de Friese provincie werden in 2003 slechts 22 procent van de ziekenhuisgewonden geregistreerd tegen landelijk 60 procent met een interprovinciale spreiding van 40 tot 75 procent.
De proef, die later dit jaar een vervolg krijgt in de Friese noordoost-hoek, heeft ook een strategische achtergrond. Veel verkeersveiligheidsmensen, voor wie ongevalsdata eten en drinken zijn, vrezen ernstige verschraling van de ongevalsregistratie en -statistiek als plannen van een landelijke werkgroep van het ministerie van Verkeer en Waterstaat doorgaan. Het zogeheten SAVOG-concept (structureel en aanvullend inwinnen van verkeersongevalsgegevens), waarop tien jaar is gestudeerd, dreigt daarmee in de bureaula te verdwijnen. Exacte gegevens over locatie van incidenten en over voorgenomen en daadwerkelijke manoeuvres zouden daardoor worden geschrapt. 'Wij willen aantonen dat met ‘verrijking’ van informatie door koppeling aan al bestaande bestanden de registratie efficiënter kan, bij de politie meer tijd wordt bespaard en dat het gegevens oplevert waar beleidsmakers wat mee kunnen', zegt Van der Meulen. Fietsers en andere zwakke verkeersdeelnemers kunnen in de registratie-nieuwe-stijl - waarvan Van der Meulen denkt dat die over vijf jaar geheel Nederland veroverd kan hebben - veel meer uit de schaduw treden. Niet omdat de politie bij veel meer ongevallen ter plaatse zal zijn, maar omdat alle betrokkenen op basis van een unieke ongevalscode zelf informatie aan het centrale databestand kunnen toevoegen.

Koppeling
In fase 1 van het project worden ongevalsgegevens gekoppeld aan de bestanden van RDW en GBA, alsook aan gegevens van het project Wegkenmerken+. Later volgt koppeling aan KNMI en CBR, het laatste bijvoorbeeld om vast te stellen hoe lang iemand er over deed om zijn rijbewijs te halen. Dergelijke koppelingen kunnen het politiewerk halveren, denkt Jelte Jongsma, projectsecretaris bij de Friese politie. Van dubbel werk (wat op straat werd opgenomen, moest tot nu toe op het bureau verder worden uitgewerkt) is geen sprake meer. Minpunt kan zijns inziens zijn dat agenten met een PDA minder oogcontact hebben met betrokkenen omdat ze hun aandacht bij de display moeten houden. Ook kunnen voorgenomen en daadwerkelijke manoeuvres op de geschematiseerde elektronische manier soms minder accuraat worden weergegeven dan met pen en papier.
Onmiskenbaar voordeel daarentegen is dat dankzij GPS de locatie à la minuut wordt vastgelegd. De centrale database zendt een plattegrond naar de PDA-display waarop agenten bijvoorbeeld manoeuvregegevens vermelden.
Last but not least is er het voordeel dat automobilisten met het nieuwe systeem worden verlost van het aangifteformulier met carbonnetje.
Voor het opnemen en analyseren van ongevalsgegevens wordt gebruikgemaakt van de software ViaStat-online van Via-Advies. In combinatie met PDA's wordt dit inmiddels ook toegepast in New Delhi. In Toronto is iets dergelijks in voorbereiding. Contacten voor verdere invoering heeft Via-Advies met onder meer Peking, Istanbul en Madrid.