Franse Angers spiegelt zich aan Nederlands tramvoorbeeld

In de Franse stad Angers wordt eind dit jaar gestart met de aanleg van een 11,7 km lange noord-zuid-tramlijn met 25 haltes, die in 2009 zal worden geopend. Een tweede tramlijn is in voorbereiding. Het einddoel is een normaalsporig netwerk van vier tramlijnen dat in 2015 alle wijken van de stad zal bedienen, maar ook de smalle binnenstad.

Frankrijk is bezig met een inhaalslag. Na 1945 werden alle vijftig tramnetten, op drie na, opgeheven. De oliecrisis van 1973 leidde tot herbezinning en inmiddels rijdt in de vijftien grootste Franse steden weer een tram. In veel steden rijden lage-vloertrams op gazons in vrije baan en zijn (hoge) commerciële snelheden van 20 km/uur gemeengoed. Dankzij deze moderne sneltrams hebben veel Franse steden een ingrijpende facelift ondergaan. In Frankrijk zijn trams behalve transportmiddel namelijk ook een sociaal instrument om nieuw leven te brengen in verpauperde steden en versplinterde agglomeraties.
Angers is met 156.000 inwoners een middelgrote stad. De eerste tramlijn zal er naar verwachting 35.000 passagiers per dag vervoeren. Dit is mede te danken aan de grote studentenpopulatie in deze stad met twee universiteiten. Eerdere berekeningen wezen uit dat de enorme vervoersstromen in Angers niet goed kunnen worden afgewikkeld met dieselbussen of trolleybussen.

Nederlands voorbeeld
Het project in Angers is deels geïnspireerd door een Nederlands voorbeeld: de autovrije Leidsestraat in Amsterdam, waar de afstand van gevel tot gevel slechts 9 m bedraagt. Op drie plaatsen in deze straat rijden de trams noodgedwongen over enkelspoor, dat in beide richtingen wordt bereden. Dagelijks vervoeren drie tramlijnen 150.000 reizigers door de Leidsestraat.
Omdat enkelspoor geen belemmering vormt voor hoogwaardige transportprestaties, zal het tramtraject door de 9,6 m brede Rue de la Roë, de belangrijkste winkelstraat van Angers, enkelsporig worden aangelegd. Besloten is ook dat het tramtraject in deze straat wordt gebouwd zonder bovenleiding, omdat dit de historische gevels zou ontsieren. Daarvoor wordt gekeken naar Bordeaux, waar nieuwe tramlijnen deels zijn gebouwd met derde rails, als alternatief voor bovenleidingen. Naast esthetische overwegingen spelen ook veiligheidsoverwegingen een rol. Zowel in Bordeaux als in Angers oefenen politie en brandweer druk uit om bovenleidingen zo veel mogelijk te vermijden omdat dit onveilig zou zijn.
De aanleg van een derde rail leidt wel tot kostenstijgingen. Bovendien is deze oplossing zoals toegepast in Bordeaux na drie jaar exploitatie nog steeds niet 100 procent bedrijfszeker. Getracht wordt daarom een oplossing te vinden in batterijen, een optie die in Nice zal worden gebruikt voor de aldaar in 2007 te openen tramlijn. Maar het terrein in Nice is vlak. Ervaring met batterijen als krachtbron voor 4-delige trams met een lengte van 33 m, op steile hellingen zoals in Angers, is er niet. Toch is de stad optimistisch dat een oplossing haalbaar is.
De vrije trambaan in Angers wordt overigens volstrekt verboden gebied voor ander verkeer. Dit geldt ook voor de nieuw te bouwen trambrug over de rivier, die zal worden geflankeerd door fiets- en voetpaden, maar niet door stroken voor autoverkeer.
De trams zullen worden beschilderd in de kleuren van de regenboog. Het is een manier om de stad, waarin grijze tonen overheersen, te verlevendigen. Hoewel de trams nog moeten worden besteld, is het gemeentebestuur nu al akkoord met het plan voor de beschildering.