Financiële haalbaarheid van parkeren in grachten groeit

Plannen en onderzoeken naar parkeren onder water buitelen over elkaar heen. Het afzinken van parkeergarages op de bodem van voormalige zeehavens en de aanleg van parkings onder grachten zijn echter niet de goedkoopste oplossingen. Waarom toch zulke complexe parkeeroplossingen? Behoefte aan hoogwaardige openbare ruimte én de schaarse ruimte in binnensteden maken dat parkeren onder grachten, kanalen en havens reëler wordt. Meervoudig gebruik en schuiven met parkeeropbrengsten moeten de plannen mogelijk maken.

Desgevraagd schetst Wim van der Heide, senior adviseur bij Grontmij Parkconsult, het decor van de toenemende interesse in bouwen van parkeergelegenheid onder het water. Het blijkt een optelsom van factoren. ‘Gemeenten willen hoogwaardige openbare ruimten in de binnensteden en bij voorkeur niet meer blik op straat. Overigens zijn 96 procent van de parkeerplekken in Nederland momenteel maaiveldplaatsen. Hierdoor komt boven- of ondergronds parkeren in beeld. Bovengronds is in de binnensteden niet altijd mogelijk. Ondergronds biedt meer kansen, hoewel ook hier de mogelijkheden beperkt zijn. Een ondergrondse garage kan alleen op een open terrein of bij sloop en nieuwbouw worden aangelegd.’
De adviseur rekent voor. De kosten van de aanleg van een parkeerplek op het maaiveld bedragen gemiddeld 3500 euro. Een plaats in een bovengrondse parkeergarage 7000 tot 10.000 euro. Voor een ondergrondse plek is 20.000 tot 40.000 euro nodig. Op het prijskaartje van een parkeerplaats onder water staat gauw een bedrag van 35.000 tot 60.000 euro. Omstandigheden, zoals de aanwezigheid van kabels en leidingen en de grondopbouw, kunnen de kosten doen variëren.
Van der Heide legt uit dat het financieel haalbaar maken van dergelijke dure oplossingen alleen kan als een brede doelgroep gebruikmaakt van de parkeergarage. Een mengeling van bewoners, bezoekers, werkenden en toeristen moet ervoor zorgen dat de garage optimaal wordt gebruikt en inkomsten genereert. De aantrekkelijkheid voor een brede doelgroep wordt vooral door de locatie bepaald. Om de mix van doelgroepen ‘binnen’ te halen, moeten uiteenlopende functies op loopafstand bereikbaar zijn, stelt de adviseur. De garage moet zich bevinden ‘waar iedereen wil zijn’. Wat dat betreft voldoen grachten aan dit criterium. Dit meervoudig gebruik maakt dat dure parkeeroplossingen financieel haalbaar worden. Daarnaast kunnen ook de opbrengsten van straatparkeren worden ingezet om de dure garageplekken te financieren.

Kansrijke locaties
De meeste kansen ziet de adviseur voor parkings onder bestaande grachten, singels en kanalen en rond stadscentra. Prototype hiervan is de al langer bestaande parkeergarage in Alkmaar onder de vestinggracht. Andere onderwaterparkings, zoals de Laakhaven in Rotterdam en het Paleiskwartier in Den Bosch, zijn slechts overdekt door een dun, visueel laagje water. Echte onderwaterplannen zijn er zowel in Amsterdam (Geldersekade en Singelgracht) als in de Rotterdamse Rijnhaven, aldus Van der Heide. Het weer opgraven van gedempte grachten en deze herinrichten tot gracht met daaronder een parkeergarage is een variant hierop. Voorbeeld zijn de plannen met het Vonk en Vlamterrein in Den Bosch. Een derde variant waarin parkeergarages worden afgezonken in voormalige diepe zeehavens beoordeelt de adviseur als minder kansrijk. ‘De havens liggen vaak buiten de bestaande stadscentra met voorzieningen die veel bezoekers trekken. Vanwege de hoge realisatiekosten en gemiddeld lage opbrengsten zijn parkeergarages onder havens vaak niet rendabel. Bij gebiedsontwikkelingsprojecten rond haven zoals in Rotterdam is bouwen onder nieuw te ontwikkelen gebouwen veel goedkoper.’