FietSOmeter, praktijktest voor fietsende tieners

Vi

Vijf vaardigheden op de fiets. Die kunnen sinds 14 maart worden getest op Belgische scholen met de FietSometer. In navolging van succesvolle programma’s voor basisscholen, lanceerde de Vlaamse Stichting Verkeerskunde, VSV, op 14 maart de FietSOmeter, een nieuwe praktijktest voor leerlingen uit de eerste klassen van het middelbaar onderwijs.

De FietSOmeter is tot stand gekomen met steun van de Vlaamse overheid. Bij de overstap naar de middelbare school fietsen tieners vaker zelfstandig naar school. Daarbij leggen ze langere trajecten af en krijgen ze vaker te maken met wisselende, complexe verkeerssituaties. Dit vergroot hun risico op een ongeval. De FietSOmeter, is een praktijkexamen in het echte verkeer waarmee middelbare scholen kunnen testen of hun leerlingen veilig in een groep kunnen fietsen.

Vijf vaardigheden waarop leerlingen in de FietSOmeter worden getest, zijn:

• Veilig verkeersgedrag: de fietser mag zichzelf en anderen niet in gevaar brengen en moet de verkeersregels correct toepassen.

• Compact rijden: de fietsers in een groep moeten goed aansluiten en laten niet meer dan één fietslengte onderlinge afstand.

• Van richting veranderen: de fietsers moeten veilig één arm uitsteken en omkijken als ze naar links of rechts willen afslaan of een obstakel voorbijrijden.
• Ritsen: fietsers in groep moeten op een snelle en veilige manier kunnen ritsen op plaatsen waar ze niet met twee naast elkaar mogen of kunnen rijden.
• Communiceren: de fietsers moeten op het juiste moment de juiste signalen aan de andere leden van de groep geven (bv. uitwijken voor een obstakel).

Deelnemen aan de FietSOmeter houdt in dat de leerlingen in kleine groepjes een vooraf uitgestippelde route in het reële verkeer afleggen. Observatoren noteren daarbij of ze alle vaardigheden goed onder de knie hebben. Dan volgt een eindevaluatie en krijgt elke deelnemer een gepersonaliseerd brevet waarop staat voor welke vaardigheden hij geslaagd is en wat de eventuele verbeterpunten zijn. De FietSOmeter omvat ook een aantal voorbereidende lesfiches waarmee leerkrachten hun leerlingen kunnen voorbereiden op de test, en biedt bovendien een goed kader  om aanverwante thema’s te behandelen zoals zichtbaarheid op de fiets, verkeersattitudes en risicoperceptie.

Fietsongevallen in cijfers
In 2014 telde Vlaanderen in totaal 8571 verkeersslachtoffers onder fietsers, waaronder 69 doden. In de leeftijdsgroep van 10 tot 14 jaar vielen er 767 fietsslachtoffers, waaronder 2 doden. Het aantal fietsslachtoffers bereikt een piek bij 15- tot 19-jarigen, maar het hoogste percentage fietsslachtoffers is te vinden bij de 10- tot 14-jarigen. Nagenoeg 6 op 10 verkeersslachtoffers in deze leeftijdsgroep (59,3 procent) zijn fietsers.

 Dit heeft uiteraard te maken met het feit dat jonge tieners veel vaker fietsen dan kinderen van jongere leeftijd, en daarbij de risico’s niet altijd correct inschatten. Leeftijdsgebonden factoren zoals het verkennen van grenzen, groepsdruk en speel- of imponeergedrag hebben eveneens een weerslag op het verkeersgedrag. Onderzoek geeft bovendien aan dat tieners minder gemotiveerd zijn om zich aan de regels te houden dan andere verkeersdeelnemers.

‘Al deze aandachtspunten in één project aan bod laten komen is onmogelijk, aldus de VSV. De FietSOmeter zet in op een aantal aspecten, maar biedt uiteraard slechts een momentopname. De VSV pleit dan ook voor een betere structurele inbedding van verkeers- en mobiliteitseducatie in het middelbaar onderwijs

Inschrijven
Inschrijven voor de FietSOmeter kan nog tot 29 april 2016 via www.fietsometer.be en is volledig gratis. Scholen bepalen zelf wanneer ze de test organiseren. Leerkrachten die zich inschrijven krijgen een educatief pakket met daarin een handleiding, lesfiches, flyers voor de ouders en de leerlingen, een klasposter en een klembord voor notities tijdens de oefeningen en het examen. Via een paswoord krijgen ze bovendien toegang tot de gepersonaliseerde pagina’s van de website, waar ze de gegevens van hun dossier kunnen aanvullen, allerlei tips, materiaal en praktische informatie voor elke stap van het project kunnen downloaden en de persoonlijke brevetten voor de leerlingen kunnen aanmaken.

 
Auteur: Redactie