Evaluatie N329: zichtbaar duurzaam en kostenefficiënt

De N329, De Weg van de Toekomst heeft een zichtbaar duurzame weg opgeleverd en de maatschappelijke baten zijn hoger dan de kosten. Dit en meer blijkt uit de evaluatie van de weg. Adviezen voor toekomstige duurzame wegprojecten zijn onder meer: stel een innovatiebudget vast en realiseer dat innovaties ook fout kunnen gaan.

In 2008 tekenden gemeente Oss en provincie Noord-Brabant de intentieverklaring voor de bouw van de N329 Weg van de Toekomst. Een weg met innovatieve en duurzame maatregelen. Nu is de weg klaar en wordt het project afgerond. De ideeën van inwoners, scholieren, ondernemers en deskundigen uit de wegenbouwsector zijn in de weg verwerkt. Movares en Antea Group hebben het wegproject geëvalueerd om te onderzoeken of de ambities zijn behaald. Met deze evaluatie willen projectbureau N329 en de bouwcombinatie ProN329 ervaringen en inzichten delen met de sector.

Belangrijke conclusies

De Weg van de Toekomst is een bijzonder technisch project waarin veel vernieuwingen zijn toegepast. De belangrijkste conclusies uit de evaluatie zijn:

• Met uitzondering van het duurzame tankstation is aan alle ambities voor de proeftuin Weg van de Toekomst van de provincie Noord-Brabant voldaan. De ecologische berm, grote zonnebomen en de slimme verkeerslichten spreken tot de verbeelding en maken duurzaamheid zichtbaar.
• Veel van de kansrijke maatregelen die benoemd zijn in de ideeënfase zijn in het project gerealiseerd. Dit is bereikt met de aanbesteding in combinatie met een budget voor extra projecten en innovaties zoals Flowman, Pleasant Pass en Glowing Lines. 
• De evaluaties op gebied van duurzaamheid wijzen uit dat er daadwerkelijk een toonaangevend duurzame weg is gerealiseerd, waarin op alle relevante aspecten van duurzaamheid goede resultaten zijn bereikt, en waarbij de maatschappelijke baten hoger zijn dan de kosten.
• Het EMVI criterium ‘Zichtbare Vernieuwing’ was doorslaggevend bij de aanbesteding. Aannemerscombinatie ProN329 heeft hiervoor de hoogste score bereikt door onder meer acht grote zonnebomen te realiseren, een hoog gewaardeerde vormgeving van de weg, middenberm en kunstwerken, en door Flowman aan te bieden.
• Het project is CO2 neutraal gebouwd. De projectmanager van de bouwcombinatie geeft aan ook na afronding van dit project gebruik te maken van de opgedane kennis voor CO2 besparing in de realisatie van projecten. De CO2-emissie van 6.000.000 kg is gecompenseerd door besparing en vergroening van energieverbruik van bedrijven in Oss.  

Belangrijke adviezen

Educatie en kennis delen zijn belangrijke speerpunten binnen het project N329 Weg van de Toekomst. Naar aanleiding van de evaluatie worden de volgende adviezen gegeven:

• Het is belangrijk om het begrip duurzaamheid in de initiatieffase steeds concreter te maken: welke aspecten van het begrip zijn voor het project relevant en kansrijk, en passen bij de ambities van de opdrachtgever? Kies een aantal kansrijke elementen en beslis vervolgens hoe een marktconsultatie of aanbesteding ingericht kan worden om het optimale resultaat te bereiken.
• Maak een overwogen keuze voor de organisatie van interactie en de aanbestedings- en contractvorm. Wanneer je inschrijvers gelegenheid wilt geven om in een vertrouwelijke setting hun ideeën te delen, dan is bijvoorbeeld een ‘concurrentiegerichte dialoog’ een geschikte organisatievorm. Een voordeel van een DBM-contract is dat het de inschrijvers ook stimuleert om kansen voor efficiënt en duurzaam onderhoud in hun project in te brengen.
• Formuleer EMVI-criteria die marktpartijen uitdaagt om aanpak te bieden die verder gaat dan een traditionele werkwijze en waarbij de resultaten van de inschrijvingen onderscheidend zijn. Als alle inschrijvende partijen op een criterium (zoals Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen) gemakkelijk de hoogste score haalt, dan is dat criterium niet van toegevoegde waarde.
• Stel een innovatiebudget vast voor het project waarmee buiten de aanbesteding om initiatieven voor innovatie kunnen worden gefinancierd. Dit kan bijvoorbeeld een onderzoeksexperiment zijn van een kennisinstelling of een test van een nieuwe technologie. Zo bied je met je project een platform voor innovatie, zonder dat je als opdrachtgever of opdrachtnemer hoge risico’s loopt.
• Realiseer dat het bij innovaties ook fout kan gaan, en dat je als opdrachtgever hier een rol in hebt. Innovatie heeft consequenties voor beheer: wie is waarvoor verantwoordelijk, en is daar in de middelen voldoende rekening mee gehouden?

N329: vernuftige ideeën
De N329 Weg van de Toekomst ligt in Oss en toont duurzaamheid en zichtbare vernieuwing. Denk aan een energie-neutrale weg, verantwoord materiaalgebruik, CO2 bewust bouwen, LED-verlichting en faunapassages. Vernuftige ideeën; niet alleen bedacht door ambtenaren en techneuten, maar vooral ook door bewoners en omwonenden in Oss en omgeving.