Er zijn effectievere maatregelen voor een duurzaam multimodaal vervoersnetwerk

dinsdag 27 oktober 2015
timer 4 min

Investeer in het OV-netwerk en het vervoer zal duurzamer worden. Deze stelling klopt, maar kost wel relatief veel geld. Er zijn andere manieren die effectiever tot verduurzaming leiden, zoals een vaste kilometerheffing. Dit lijkt uit het onderzoek van NWO-onderzoeker Ties Brands. Hij promoveerde op 15 oktober aan de Universiteit Twente.

Hoe ziet het meest duurzame OV-systeem eruit, gesteld dat mensen per rit gebruik maken van verschillende onderdelen van dat systeem, zoals de auto en dan de trein of eerst de fiets en dan trein en bus? Aan welke knoppen moet je draaien om een systeem te ontwerpen dat zowel reistijden beperkt, parkeerruimte bespaart, de CO2-uitstoot vermindert, en dat allemaal zo kosteneffectief mogelijk is vanuit het oogpunt van een vervoersregio? Ties Brands bouwde een wiskundig model dat verschillende OV-maatregelen kan doorrekenen en probeert een voor alle doelstellingen zo optimaal en kosteneffectief mogelijk resultaat te krijgen.

Keuzes maken is kostenefficiënter

Brands testte zijn model voor de Stadsregio Amsterdam. Investeringen in de spoorinfrastructuur bleven daarbij buiten beschouwing, omdat die door de nationale overheid worden betaald. Brands constateert dat het bijna niet te doen is om een systeem van maatregelen te bedenken waarbij alle verschillende doelstellingen tegelijk goed gehaald worden. Technisch kan dat wel, maar het kost relatief veel geld. Goedkoper is het om een of twee doelstellingen voorrang te geven.

Absoluut gezien kan er elke ochtendspits bijna 4000 uur reistijd, ruimtebeslag van 2000 geparkeerde auto’s of meer dan 12 ton CO2-uitstoot – gelijk aan de dagelijkse directe CO2-uitstoot van meer dan 500 Nederlandse huishoudens – worden bespaard. Alleen kan dat niet allemaal tegelijk. Je moet dus keuzes maken.'

Eén euro extra in het OV scheelt 6 minuten reistijd

Uit de toepassing van het model op de Stadsregio Amsterdam blijkt dat het 1,10 euro aan OV-maatregelen kost om de CO2-uitstoot met 1 kilo terug te dringen. Dit is veel meer dan alternatieve maatregelen om de CO2-uitstoot van het transportsysteem te verminderen, zoals strengere eisen aan CO2-uitstoot voor personenauto’s (0,11 euro per kilo) of het stimuleren van elektrische auto’s (0,35 euro per kilo), aldus Brands. Elke extra euro exploitatiebijdrage leidt gemiddeld tot ongeveer 6 minuten minder totale reistijd, 0,07 minder geparkeerde auto en 0,5 kilo minder CO2-uitstoot.'

Frequentie verhogen

In het algemeen leidt het openen van P+R-voorzieningen tot een lagere totale reistijd, maar ook tot meer CO2-uitstoot. Dit komt doordat niet alleen voormalige autoritten worden vervangen door P+R-ritten, maar ook voormalige volledige OV-ritten. Verder heeft het verhogen van treinfrequenties - en in mindere mate busfrequenties - in het algemeen een positieve invloed op zowel totale reistijd, ruimtebeslag als CO2-uitstoot, maar daarvoor is wel een hogere exploitatiebijdrage nodig. Het verhogen van frequenties blijkt een groter effect te hebben op de duurzaamheidsdoelstellingen dan het openen van nieuwe P+R-voorzieningen en treinstations. Dit duidt erop dat multimodale ritten beter gestimuleerd kunnen worden door de kwaliteit van het OV-systeem zelf te verbeteren, dan door het toevoegen van extra overstaplocaties.'

Kilometerheffing

Maak je het autogebruik minder aantrekkelijk, krijg je betere resultaten voor het milieu, stelt Brands. Een vaste kilometerheffing geeft een veel grotere reductie van het ruimtebeslag in steden en van de CO2-uitstoot dan alle andere maatregelen die Brands met zijn model doorrekende. Wel neemt de totale dan reistijd toe, omdat voormalige autogebruikers dan een langzamer OV-alternatief kiezen. Ook keek Brands naar de mogelijke effecten van het ontwikkelen van (alle) nieuwe woningen en werkgelegenheid in de regio tot 2030 in de buurt van treinstations. Dit leidt tot een aanzienlijke verbetering van de CO2-uitstoot en ook tot een kleine afname van de vertragingstijd.

Over de auteur
Het promotie-onderzoek ‘Multi-objective optimisation of multimodal passenger transportation networks' door Ties Brands maakt deel uit van het programma 'Strategy towards Sustainable and Reliable Multi-modal Transport in the Randstad', een onderdeel van het NWO-programma Duurzame Bereikbaarheid van de Randstad. Promotor is prof. dr. ir. Eric van Berkum. Meer informatie via Ties Brands, TBrands@goudappel.nl

Lees hier het bericht op de VerDuS-site met een link naar het onderzoeksrapport

 
Auteur: Ties Brands

Ties Brands bouwde een wiskundig model dat verschillende OV-maatregelen doorrekent en tot een kosteneffectief resultaat komt

mail_outline

Aanmelden voor de nieuwsbrief

Reactie plaatsen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.