Effectief investeren in lijn met SPV2030

Al op korte termijn de verkeersveiligheid verbeteren, zoals het Strategisch Plan Verkeersveiligheid 2030 tot doel stelt? Dat kan door gericht te investeren in effectieve maatregelen die in lijn liggen met de ambities van het SPV.  Dit blijkt uit VIA-onderzoek op basis van de STAR-ongevallengegevens, in combinatie met snelheidsgegevens, nieuwe softwaretoepassingen én een nieuwe wegennetwerkindeling.

Het SPV benoemt vijf maatregelen om het verkeersveiligheidsfundament op orde te krijgen én om meteen mee aan de slag te gaan. Dit zijn:

1.      Verkeersveilige woonwijken: voetgangers en fietsers beschermen door goed ingerichte 30km/uurwegen.

2.      Veilige fietsinfrastructuur: fietsers beschermen door ze te scheiden van gemotoriseerd verkeer op alle 50- en 80 km/uur-wegen.

3.      Veilige fietsinfrastructuur: Fietsers behoeden voor ernstig letsel door een veilig ingerichte fietsinfrastructuur.

4.      Veilig ingerichte 60- en 80km/uur-wegen: veiliger verkeer buiten de bebouwde kom

5.      Effectieve verkeershandhaving: risico’s op ongevallen verkleinen met een hogere, risicogestuurde controlekans.

 

Maar op welke plek pas je welke maatregel het meest effectief toe? Actuele ongevallengegevens uit de STAR Database brengen ongevallen in wijken, buurten en op routes in beeld. Dan blijkt dat ongevallen sterk verspreidt plaatsvinden, wat structureel werken aan verkeersveiligheid lastig maakt, maar tegelijkertijd juist kansen biedt om gericht te investeren in de juiste effectieve maatregelen.

Het SPV 2030 wil nul verkeersslachtoffers in 2050 en grip krijgen op verkeersveiligheid door regionale risicoanalyses uit te voeren en op basis daarvan uitvoeringsprogramma’s op te stellen. Regio’s zijn daar vorig jaar mee begonnen, maar vergen in veel gevallen meer tijd, menskracht en specifieke data dan op dit moment bij regio’s voorhanden zijn.

Nu blijkt dat regio’s al effectief aan de slag kunnen om in lijn met het SPV effectieve maatregelen te nemen. Door nieuwe VIA-softwarefuncties te koppelen aan de STAR Database en aan snelheidsgegevens van HERE, wordt een actueel inzicht geboden in de regionale en lokale ongevallengegevens op basis waarvan een gerichte keuze kan worden gemaakt uit de vijf geadviseerde maatregelen. 

Deze nieuwe toepassing gaat uit van een geautomatiseerde verkeerskundige wegennetwerkindeling die in het verlengde ligt van de Duurzaam Veilig-wegcategorisering. Dit ‘afgeleide’ verkeerssysteem is gebaseerd op: functie (op basis van huidige routekeuze), vormgeving (weginrichting en verkeersregels) en gebruik (relatieve intensiteit, snelheden) en resulteert grofweg in een indeling van ‘hoofdwegen’ ( zeg maar de Stroom- en Gebiedsontsluitingswegen) en ‘gebieden’.

De vijf effectieve maatregelen die het SPV noemt, zijn ook gericht op deze indeling van gebieden én hoofdwegen. Deze indeling maakt het ook mogelijk om de ongevallengegevens apart te onderzoeken voor dit hoofdwegennetwerk en gebieden.

Zo blijkt uit deze indeling dat het hoofdwegennetwerk duidelijk het hoogste aantal slachtoffers en ook verkeersdoden telt, terwijl in ‘de gebieden’ veel meer kilometers straten en kruispunten liggen. De belangrijkste verklaring hiervoor is dat op het hoofdwegennetwerk zich veel meer verkeer afwikkelt met een hogere snelheid. Dit verhoogt het risico op ongevallen.

Het betekent ook dat maatregelen in ‘gebieden’ eenvoudiger uit te voeren zijn, terwijl maatregelen op hoofdwegen meer effect zullen hebben. Een gegeven dat kan meewegen in de selectie van de genoemde maatregelen, zo stellen de onderzoekers. 

Kwetsbare verkeersdeelnemers

Het SPV2030 heeft een focus op kwetsbare verkeersdeelnemers. Dit zijn volgens een voorgestelde EU-definitie: voetgangers (in het verkeer), fietsers en bestuurders van een gemotoriseerd voertuig op twee wielen zoals motorrijders, bestuurders van brom- en snorfietsen en scootmobielen. Kwetsbare deelnemers - volgens deze definitie- zijn betrokken bij 28 procent van alle ongevallen, maar vertegenwoordigen 60 procent van de verkeersslachtoffers. Afgezet tegen de indeling hoofdwegennet en gebieden, is het aandeel kwetsbare verkeersdeelnemers in de slachtoffercijfers op het hoofdwegennet 33 procent van alle gewonden en 34 procent van alle doden. Dit onderstreept het belang van de maatregelen 2, 3 en 4: kwetsbare groepen op het hoofdwegennetwerk beschermen en behoeden voor onveilige situaties.

In het onderzoeksrapport wordt verder onderscheid gemaakt naar leeftijds- en vervoerswijzegroepen binnen de groep kwetsbare verkeersdeelnemers. Deze verdere verdieping leidt tot het advies om bij de selectie van maatregelen in ieder geval prioriteit te geven aan locaties waarvan bekend is dat daar vaak jongeren en ouderen komen.  

Klik hier voor het integrale onderzoeksartikel.