E-bike zelf geen oorzaak toename verkeersslachtoffers

Het aantal verkeersdoden per miljoen e-fietsbezitters is ongeveer twee keer zo hoog als per miljoen bezitters van een gewone fiets. Toch wil dat niet zeggen dat de e-fiets de oorzaak is van de toename in het aantal fietsdoden. Door de beschikbare data over fietsongevallen op een andere manier te presenteren laten wetenschappers zien dat vooral de hogere leeftijd van de gebruikersgroep en de grotere afgelegde afstand tot meer risico leiden. Dat meldt CROW-Fietsberaad. 

Een data-analyse van de Rijksuniversiteit Groningen, Universiteit Utrecht en Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat op basis van ongevalscijfers tussen 2018 en 2021 laat zien dat als men de ongevalscijfers corrigeert voor leeftijd, geslacht en blootstelling, vooral het risico op een fataal ongeval voor fietsers ouder dan 80 groot is. De gewone fiets scoort zelfs hoger dan de e-fiets, al zijn die getallen mogelijk vertekend door gebrekkige registratie van het fietstype bij ongevallen. In Duitsland kwam men in 2022 tot een vergelijkbaar resultaat. Conclusie van het onderzoek is dat verkeersveiligheidsbeleid zich niet moet richten op de elektrische fiets maar op het voorkomen van fietsongevallen voor iedereen.
 

Een verklaring voor het resultaat is dat de elektrische fiets meer oudere mensen heeft aangetrokken, die kwetsbaar zijn en bij een ongeluk ernstiger gewond raken en die een grotere blootstelling hebben omdat ze meer kilometers maken dan ze zouden doen op een gewone fiets. Het is op grond van deze cijfers onwaarschijnlijk dat de elektrische fiets zelf de oorzaak is voor de ongevalstoename. Dit blijkt ook uit een in het artikel opgenomen literatuuronderzoek naar de theoretische kans dat het fietsen op een e-fiets meer gevaar oplevert. Hieruit bleek dat er tot nog toe geen verband is gevonden tussen hogere fietssnelheid en meer conflicten, dat zich met de e-fiets niet meer ongelukken voordoen door op- en afstappen en dat de balans van de meeste e-fietsen die tegenwoordig verkocht worden (die met een middenmotor) veel lijkt op die van een gewone fiets.
 
De wetenschappers wijzen erop dat met de door hen uitgevoerde eenvoudige analyse geen causale verbanden te leggen zijn en dat de uitkomsten indicatief zijn. Om wel een causaal verband te leggen tussen de verkeersdoden en de e-fiets zijn experimenten nodig waarin het effect met voor- en na-onderzoek wordt gemeten. Bij verkeersongevallen is zo’n onderzoeksopzet niet realistisch omdat het tot te weinig ongevallen zou leiden om een gefundeerde uitspraak te doen. Men is daarom aangewezen op de ongevalsstatistieken.
 
De data-analyse is eind december gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Accident Analysis and Prevention.