DVM Alkmaar neemt hoge vlucht

'Als een ‘godje’ dat boven Alkmaar zweeft en de juiste maatregelen treft', typeert Marcel Westerman van adviesbureau Goudappel Coffeng de nieuwe vlucht die dynamisch verkeersmanagement sinds maart in en rond de Kaasstad neemt. Of het inderdaad zo hemels wordt, moet blijken. Maar naar overtuiging van de projectleider wordt het nut van DVM met de nu voorziene 'van-bovenaf-interventie' bij verstoringen van het Alkmaarse verkeersbeeld, minimaal verdubbeld.

Meetbaar is het niet exact, maar sinds de schoorvoetende pionierstart eind 2001 is in Alkmaar en omstreken als vrucht van de toen nog unieke samenwerking van wegbeheerders zeker een doorstromingswinst van 15 procent behaald.
De drie-in-de-pan van Rijkswaterstaat (A9, westelijk van de stad), Noord-Holland (provinciale weg richting Schagen en Heerhugowaard aan de oostkant) en last but not least de gemeente Alkmaar zelf, leidde tot één centrale regelstrategie. DVM werd daarmee een kwestie van 'communicerende vaten'. De nieuwe uniforme regelstrategie leidde onder meer tot vijf DRIP’s en een 'blauwe golf' voor uitgekiende brugopeningen waar scheepvaart- én wegverkeer wel bij varen.
Toch waren en bleven het losse elementen, zegt Westerman. Met een bescheiden financiële inspanning van vijf ton, wordt de cirkel nu rond gemaakt. 'Tot nu toe was sprake van autistische maatregelen. VRI's bijvoorbeeld gingen volledig hun eigen gang, dat wil zeggen: ze reageerden alleen op hun eigen detectielus, níet op de situatie een paar kilometer verderop.'
Met vernieuwde centrale software worden voortaan afwijkingen in het Alkmaarse verkeersbeeld à la minute opgespoord. Vervolgens kan worden 'ingebroken' in de hardware en kunnen bijvoorbeeld groencycli in VRI's op grote afstand worden beïnvloed.
Het zenuwcentrum van De Wijde Blik van Rijkswaterstaat in Velsen-Zuid krijgt daarmee een sterkere, interveniërende rol. Dat loont, volgens Westerman. ‘Afwijkende situaties komen zo vaak voor dat ze amper nog afwijkend zijn. Variërend van AZ-voetbalwedstrijden, heftige regen- of sneeuwval tot en met 'gewone' verkeersongevallen.’ Alles bij elkaar is er volgens hem in wel 60 procent van de verkeerssituaties sprake van de een of andere verstoring van het 'normale' beeld.
Verstoringen vreten capaciteit, veel méér dan gewone drukte. Westerman denkt dat automobilisten, die in zulke situaties onvoorspelbaar en irrationeel kunnen reageren, volgzamer worden en interveniërende systeemmaatregelen aanvaarden. Waar traditioneel DVM bij de kleine helft van de 'gewone' verkeerssituaties goed is voor 15 procent doorstromingswinst, moet er met de ‘onzichtbare hand’ voor 'ongewone' situaties een winst mogelijk zijn van 30 à 40 procent, zo taxeert Westerman. Het profijt hoeft overigens niet tot Alkmaar beperkt te blijven. Het nieuwe systeem kan volgens Westerman zo worden uitgerold over heel Nederland. ‘Daar kunnen zo’n vijftig regio's in den lande waar 'gebiedsgericht benutten' al aan de orde is, baat bij hebben.’