CROW-kennis over inclusie en toegankelijkheid

CROW werkt vanuit twee invalshoeken aan het thema inclusie: vanuit brede welvaart, waarbij het bijvoorbeeld gaat om een aspect als vervoersongelijkheid, en vanuit de fysieke toegankelijkheid van de openbare ruimte en verkeer en vervoer.

Brede Welvaart

Brede welvaart in mobiliteitsbeleid gaat in de basis over het afwegen van aspecten van welvaart: gezondheid, veiligheid, bereikbaarheid en leefomgeving. Dit biedt kansen voor een beleid waarin maatregelen zijn gericht op het tegengaan van bereikbaarheidsongelijkheid en het terugdringen van schadelijke effecten op bijvoorbeeld het milieu of de veiligheid van bewoners.

Kennis en hulpmiddelen over brede welvaart vindt u op een themapagina van CROW. Ook is er een Community of Practice waar partijen als universiteiten, adviesbureaus en overheden kennis over dit thema uitwisselen.

Binnenkort stelt CROW een tool beschikbaar onder de titel ‘Integrale Kijk op Bereikbaarheid’ (IKOB). Hiermee kan de gebruiker de bereikbaarheid van verschillende doelgroepen doorrekenen en vergelijken. Op basis van CBS-data en reistijden uit bestaande modellen/datasets ontstaat een beeld van het aantal bestemmingen van een bepaald type bestemming (scholen, banen, supermarkten) die mensen kunnen bereiken. Ook wordt duidelijk wat het effect is van een maatregel op de (on)gelijkheid van bereikbaarheid tussen deze groepen. In Amsterdam, Eindhoven en Tilburg/Breda is de tool al gebruikt om analyses te maken van de huidige situatie, en om te kijken hoe rechtvaardig een maatregel uitpakt voor bijvoorbeeld lagere inkomensgroepen. Ook is de software toegepast voor het doorrekenen van de verdelingseffecten van een kilometerheffing.

Verder maakt een update van de RMP-rekentool zichtbaar wat de invloed is van een duurzaamheidsmaatregel op de bereikbaarheidsongelijkheid.

Fysieke toegankelijkheid

Kennis over fysieke toegankelijkheid in de openbare ruimte en bij verkeer en vervoer vindt u in het digitale Kennisnetwerk Toegankelijkheid van CROW. Ook kennis van andere partijen is hier te vinden. De informatie is ingedeeld aan de hand van de verschillende fasen in het proces van beleid tot uitvoering. We lichten er een aantal producten uit:

Beleid

Bij het invoeren van de Omgevingswet zijn nieuwe instrumenten ingevoerd die kansen bieden voor toegankelijkheid, zoals te lezen is in de publicatie Toegankelijkheid en Omgevingswet.

Onderdeel van het beleid is het vormgeven van participatie. Meer daarover is te vinden in de handreiking Toegankelijkheid in Shared Space waar een voorbeeld in staat van een toegankelijk participatieproces.

Plannen en voorbereiden

In de fase van plannen en voorbereiden worden onder andere richtlijnen gebruikt voor zaken die op straat worden uitgevoerd, bijvoorbeeld de Richtlijn toegankelijkheid. Deze bevat aspecten als looproutes, bushaltes en parkeren. Deze richtlijn wordt herzien en mondt uit in een digitaal handboek dat eind 2025 verschijnt. Hierin is ook de verbinding gelegd met andere CROW-richtlijnen die in voorbereiding zijn rondom (nieuwe) haltes tram en metro en rond akoestische signalering bij VRI’s. Ook de kennis rond fiets en inclusie krijgt er een plek.

Een aspect dat ook een plek krijgt in het handboek is verlichting. Het CROW-afweegkader voor verlichting bevat een checklist met punten die helpen om de toegankelijkheid van de openbare ruimte in het donker te verbeteren.

Bouwen en onderhouden

De Kwaliteitscatalogus openbare ruimte 2023 biedt verschillende kwaliteitsniveaus voor beheer van onderdelen in de openbare ruimte, bijvoorbeeld het niveau van groenonderhoud, effenheid van het oppervlak en de aanwezigheid van geleidelijnen.

Monitoren en analyseren

BOR-Meld is een systematiek om relevante gegevens van klachten eenduidig vast te leggen zonder in te breken in het gangbare proces van afhandeling. Hierdoor ontstaat de mogelijkheid om de data te analyseren en er op te handelen, ook preventief.

Recent is er een factsheet beschikbaar gekomen over wijkscans die geschikt zijn om de openbare ruimte te scoren op aspecten als bewegen, ontmoeten en ook toegankelijkheid.

Ten slotte: line of sight. Hoe zorg je er voor dat wat je wil ook op straat is te zien, dat sprake is van een goede verbinding tussen strategische, tactische en operationele doelen? Dit noemen we de line of sight. Met dit principe worden de doelen van een organisatie gedurende de hele beleidscyclus integraal, concreet, meetbaar en controleerbaar vastgelegd. Hoe je dit doet, leest u in de handreiking.

Meer informatie

Brede welvaart

Toegankelijkheid

Of neem contact op voor Brede welvaart met Marco van Burgsteden  en voor Toegankelijkheid met Wilma Slinger.