City Logistics Game toont duurzame stadslogistiek

Tom van Woensel is hoogleraar Transport en Logistiek aan de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e). Hij leidde het Urban Europe-project 'Consolidation and Coordination in urban areas' (ConCoord). ‘In ons project, dat in 2013 van start ging en dit jaar werd afgerond, hebben we bestaande kennis over stadslogistiek verzameld, gecompileerd en in een labomgeving neergezet. Stakeholders – zoals steden, verladers en dienstverleners –konden grote simulaties en businesscases uitproberen met het oog op een effectieve en efficiënte stadsdistributie. Daarnaast heeft een aantal masterstudenten en promovendi zich gericht op deelaspecten van stadsdistributie. De uitkomsten van het totale onderzoeksproject zijn handig voor Europese steden. Ze kunnen hiermee doorrekenen wat de effecten van hun beleidsmaatregelen zijn, zowel op financieel vlak als op milieugebied.’

Game brengt partijen bijeen

Eén van de ConCoord-resultaten is de City Logistics Game. ‘Het blijkt lastig om verschillende partijen in de stadslogistiek te laten samenwerken. Elke partij heeft zijn eigen belangen en niet elke belanghebbende heeft oog voor de impact van een individuele actie op het totaal. Onze game is ontworpen om deze problematiek duidelijk te maken. Het is bedoeld als een instrument om inzicht te krijgen in de doelstellingen en het gedrag van de verschillende belanghebbenden. Ook ervaren de spelers hoe belangrijk onderlinge communicatie is, hoe besluitvormingsproblemen ontstaan en hoe te interveniëren als het fout loopt.’

Spelers gebruiken hun smartphone om individuele acties uit te voeren. De gevolgen worden weergegeven op het speelbord, een groot scherm. Het spel kan worden gebruikt in workshops als hulpmiddel om de complexiteit van het organiseren van stadsvracht te demonstreren, of om discussies uit te lokken over de uitdagingen en voordelen van meer samenwerking in stadslogistiek.

Optimale mix van factoren

Hoe stadslogistiek het beste kan worden georganiseerd, is ook inzichtelijker geworden dankzij het promotieonderzoek van ConCoord-onderzoeker Wouter van Heeswijk. Hij promoveerde afgelopen mei aan de Universiteit Twente. Van Heeswijk ontwierp een wiskundig model dat de optimale mix van factoren voor duurzame stadsdistributie kan bepalen. Het model houdt rekening met factoren als subsidies, regelgeving en vervoerschema’s.

Verder worden initiatieven, zoals informatie-uitwisseling en samenwerking tussen transportbedrijven, meegenomen. Van Woensel: ‘Het model toont aan dat in bepaalde gevallen de uitstoot in steden met 70 procent omlaag kan.’ Van Heeswijk pleit voor optimaal gebruik van ‘consolidatiecentra’. Bijna iedere stad heeft zo’n consolidatiecentrum waar vrachtwagens hun lading kunnen afgeven, zodat de verzamelde vracht zo efficiënt mogelijk kan worden verspreid.

Beleid dat prikkelt

In de praktijk werken deze centra nog niet goed, stelt Van Heeswijk. Hij adviseert een mix van subsidies voor het gebruik van het consolidatiecentrum en financiële prikkels om vrachtwagens niet met weinig vracht de stad in te laten. Van Heeswijk: ‘Het is belangrijk dat er één landelijk of Europees beleid komt. Als je het aan de markt overlaat, dan werkt een consolidatiecentrum niet.’

 
Auteur: Ymkje de Boer, NWO