Beloon ook gebruik van e-fiets (VK 7/2013)

René Teeuwen en Rob Soeters

De e-fiets blijft onverminderd populair in Twente. Na e-fietsacties in 2011 en 2012 was ook de e-fietsactie in 2013 een succes. 461 Twentse werknemers hebben dit jaar deelgenomen. Nieuw was dat niet alleen de aanschaf, maar ook het gebruik van de e-fiets beloond werd. Hoe vaker deelnemers de e-fiets gebruikten, hoe hoger de financiële bijdrage. De bijdrage kon oplopen tot 330 euro per werknemer.

Het succes is opmerkelijk. We zitten immers in een economische recessie en een e-fiets vraagt een aardige investering van de werknemer. Daarnaast blijken Twentse werknemers al bovengemiddeld veel te fietsen. Ook kon een aantal belangstellenden niet meedoen, omdat ze in de twee jaren ervóór een e-fiets via het Fietsplan hadden gekocht. Desondanks is er in Twente blijkbaar nog steeds veel potentie voor de e-fiets.

Een verklaring voor het succes is dat in Twente, in vergelijking met andere delen van Nederland, relatief veel werknemers in de regio wonen (90 procent) en met de auto naar het werk gaan. Werknemers die een alternatief zoeken voor de auto, kiezen in Twente minder vaak voor het openbaar vervoer, omdat het ov-netwerk buiten de steden minder fijnmazig is. Voor deze medewerkers, met een reisafstand van maximaal 15 km, is de e-fiets een goed alternatief.

Korting op e-fiets zelf te beïnvloeden

De actie werd gehouden in april, mei en juni. Twente Mobiel koos dit jaar voor een alternatieve opzet, waarbij de financiële bijdrage te beïnvloeden was door de werknemer. De financiële bijdrage bestond uit drie onderdelen:

• Aankoop. Medewerkers ontvingen € 100 als ze in april of mei een e-fiets kopen en daarna Twente Mobiel de factuur en aanmeldformulier sturen.
• Gebruik. Iedere dag dat medewerkers heen en neer naar hun werk fietsten, kregen ze een variabele vergoeding.
• Evaluatie. Na het invullen van een korte vragenlijst aan het einde van de actieperiode ontvingen ontvingen ze nog eens € 50.

De variabele vergoeding per gefietste is afhankelijk van de afstandsklasse van de deelnemers. In de afstandsklasse tot en met 8 km kon een deelnemer € 3 per dag aan variabele beloning verdienen. Van 9 -14 km is dat € 4 per dag en vanaf 15 km € 5 per dag.

Kopen, fietsen, controleren

Deelname aan de e-fietsactie kon alleen via de werkgever. In totaal hebben 41 Twentse bedrijven zich aangemeld voor de e-fietsactie. Bij deze bedrijven werken 37.000 medewerkers. Zo’n 19.000 medewerkers wonen binnen 15 km (doorgaans maximale e-fietsafstand). Voor de e-fietsactie hebben zich 507 medewerkers aangemeld. Daarvan hebben 495 medewerkers daadwerkelijk een e-fiets gekocht. Eén van de voorwaarden was dat deelnemers in de actieperiode minimaal 7 keer met hun nieuwe e-fiets van en naar het werk fietsten. 34 deelnemers deden dat niet en hebben daarom geen financiële bijdrage ontvangen.

Deelnemers kregen na aanmelding, een bandje met een uniek nummer. Dat bandje moest gedurende de actieperiode aan het stuur zijn bevestigd. Steekproefsgewijs controleerde Twente Mobiel bij deelnemende bedrijven welke e-fietsen aanwezig waren en liet als bewijs zadelhoesjes achter. Bij gebleken fraude werd de medewerker van verdere deelname uitgesloten.

Uiteindelijk hebben 461 deelnemers hebben voldaan aan alle voorwaarden van de Twentse e-fietsactie. Dit betekent dat 2,4 procent van de 19.000 medewerkers aan de actie heeft deelgenomen. Als we weten dat de e-fietsactie al twee keer eerder voor deze doelgroep is gehouden, dat de prijs van een e-fiets relatief hoog is en dat in Twente al meer medewerkers naar het werk fietsen dan het landelijke gemiddelde, dan is dit een hoog percentage.

Helft van e-fietsers was automobilist

Net als vorig jaar reed meer dan de helft (55 procent) van de deelnemers voor de aankoop van de e-fiets met de auto naar het werk en zo’n 38 procent met de fiets. Na aankoop fietsten de deelnemers gemiddeld drie dagen per week naar het werk. Ruim 40 procent van de deelnemers zit in de leeftijdsklasse 45-54 jaar en 37 procent is 55 jaar of ouder. 73 procent van de deelnemers zegt naast een privéauto ook de bus, carpool, trein of scooter als alternatief voor de e-fiets beschikbaar te hebben. 55 procent zegt alleen een privéauto als alternatief te hebben. De meest genoemde reden om aan de e-fietsactie deel te nemen, was de financiële bijdrage van Twente Mobiel, gevolgd door gezondheidsredenen, vaak in combinatie met milieu en snelheid van de e-fiets.

E-fiets populair op afstanden tot 8 km

De gemiddelde woon-werkafstand van de 461 deelnemers is 8,1 km. In de actieperiode hebben zij in totaal 8.700 dagen samen 135.000 km gefietst (afgerond). Dat zijn gemiddeld 293 km’s tijdens gemiddeld 19 gefietste dagen. Uitgesplitst naar afstandsklasse is het gebruik van de e-fiets als volgt geweest.

Deelnemers gebruikten de e-fiets niet uitsluitend voor het woon-werkverkeer en privé. Zo’n 18 procent van de deelnemers zegt de e-fiets ook geregeld zakelijk te gebruiken.

De e-fietsactie vond in april-juni plaats. Dit is voor veel mensen dé periode om te fietsen. Voor fietshandelaren en fietsfabrikanten is het daarom een drukke periode. De aantallen gefietste km’s waren hoger geweest als de levertijd van een aantal e-fietsen korter was geweest. Levertijden van 5 weken waren geen uitzondering.

Conclusie: e-fiets bespaart autokilometers

Evenals vorig jaar waren de deelnemers (97 procent) zeer tevreden over deelname aan de e-fietsactie. Zonder uitzondering bevelen alle deelnemers de e-fiets aan. We zetten de conclusies nog eens op een rij.

1. De e-fiets vervangt steeds vaker de auto en de gewone fiets.
   Ruim de helft van de deelnemers was automobilist. Zij hebben tegen een relatief kleine bijdrage de overstap gemaakt naar de e-fiets. 38 procent van de deelnemers fietste al naar het werk met een gewone fiets. Het resultaat is een vermindering van het aantal autokilometers van 578.600 per jaar. Als de levertijden van de e-fietsen in een groot aantal gevallen korter was geweest, dan had dat aantal rond 700.000 km kunnen liggen. Als we dat cumulatief bekijken (3 e-fietsacties achter elkaar), is de besparing op autokilometers ruim 2,5 miljoen.

2. De Twentse e-fietsactie is goed voor het milieu.
   Door de e-fietsactie werden 578.600 autokilometers bespaard. Dit levert minder uitstoot op van CO2 (87 ton), stikstodioxide (431 kg) en fijnstof (41 kg).

3. De Twentse e-fietsactie is heel kosteneffectief geweest.
   Aanname: de aangeschafte e-fiets wordt 3 jaar gebruikt door de deelnemer. Het aantal verminderde autokilometers is in die periode opgehoogd tot 2,1 miljoen km’s. De kosten van de e-actie voor financiële bijdragen, communicatie en personeel waren € 160.000. De kosten van één gereduceerde autokilometer is dan € 0,08. Dit maakt van de Twentse e-fietsactie een zeer kosteneffectieve maatregel om automobilisten te laten overstappen naar de (e-)fiets. 
    

*aantal was 495, maar 34 deelnemers voldeden niet aan alle voorwaarden

Twente Mobiel

De Twentse e-fietsactie is een initiatief van Twente Mobiel. Deelname aan de actie stond open voor convenantpartners van Twente Mobiel. Van de 63 werkgevers die convenantpartner zijn, deden dit jaar 41 bedrijven mee aan de e-fietsactie. De deelnemende bedrijven vertegenwoordigen 37.000 werknemers. In overleg met convenantpartners werkt Twente Mobiel momenteel aan plannen voor fietsstimuleringsprogramma’s in 2014.

 
Auteur: Margriet Verhoog