Automobilisten gaan langzamer rijden door emoties

Au

Automobilisten gaan er meestal vanuit dat rijsnelheid normaal gesproken een bewuste keuze is. Het tegenovergestelde blijkt uit onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen: de rijsnelheid wordt onbewust beïnvloed door emotie.

In het onderzoek ‘What you may not see might slow you down anyway: Masked images and driving’ – dat is gepubliceerd in het open access tijdschrift PloS One – leggen de onderzoekers van Verkeerspsychologie uit dat veel keuzes die de automobilist maakt, worden beïnvloed door onbewuste factoren omdat autorijden een aangeleerde routineklus is. Bijvoorbeeld door emoties die zich kunnen voordoen zonder als bewuste gevoelens aan de oppervlakte te komen.

Rijsimulator
85 proefpersonen (26 mannen en 59 vrouwen) reden in een rijsimulator, terwijl boven in het scherm heel kort emotioneel negatieve of neutrale afbeeldingen werden weergegeven. Deze ‘gevoelsafbeeldingen’ werden ‘gemaskeerd’ door andere beelden, die vervolgens in beeld bleven. Zo werd voorkomen dat de kort vertoonde beelden bewust werden waargenomen.

Langzamer rijden
Vrouwelijke proefpersonen bleken gemiddeld bijna drie kilometer per uur langzamer te rijden als er negatieve beelden werden getoond, terwijl ze niet konden aangeven dat ze emotioneel negatieve beelden hadden gezien en geen veranderingen in hun bewuste gevoelens merkten. Aan de hartslag van de proefpersonen was bovendien te zien dat ze over het algemeen in de loop van de rit meer ontspannen raakten. Toch lijken de negatieve beelden dit normale ontspanningsproces te onderdrukken, wat gemiddeld leidde tot lagere rijsnelheden. De mannelijke proefpersonen (die wel in de minderheid waren tijdens het onderzoek) lieten geen duidelijke reactie op de gemaskeerde beelden zien. Onderzoeker Ben Lewis-Evans: ‘Het is interessant dat we überhaupt een effect hebben gevonden.

Eerder onderzoek werd meestal uitgevoerd in sterk gecontroleerde en relatief simpele proefopstellingen.’Ondanks dat het niet haalbaar is om tijdens het rijden verborgen beelden te laten zien om de snelheid te bepreken, is het onderzoek volgens Lewis-Evans wel belangrijk: ‘Het toont aan dat er meer zit achter snelheidskeuze dan je zou denken. Dit kan gevolgen hebben voor het ontwerpen van de verkeersomgeving, inclusief billboards en reclame, en voor campagnes waarmee veilig rijgedrag wordt bevorderd.’

 
Auteur: Jacques Lorsheijd