Foto: Shutterstock
Zet zestig fietsers een GoPro op hun hoofd tijdens de fietstocht van- en naar werk en kijk of je daar nuttige informatie uit kan halen. Dat is, in een notendop, de studie die onderzoekers van het University College London hebben uitgevoerd. De meeste bijna-ongevallen gebeurden op wegen waar fietsers en automobilisten het asfalt met elkaar moeten doen. Het grootste risico ontstaat daarbij door automobilisten die te dicht langs fietsers rijden tijdens het passeren.
De studie richtte zich nadrukkelijk op bijna-ongevallen. Die komen vaak voor, vaker dan ongevallen met schade, letsel of overlijden, maar vallen in de statistieken niet of nauwelijks op. Analyse van de bijna-ongevallen is echter wel van belang voor het verhogen van de fietsveiligheid. De deelnemers kregen een GoPro op en fietsten daarmee twee weken lang van en naar hun werk. De camera filmde ondertussen een 360-graden beeld. De deelnemers konden 'near miss' zeggen bij een bijna-ongeval, zodat de onderzoekers met stemherkenning eenvoudig de kritieke momenten konden terugvinden. Vervolgens registreerden ze de betrokken weggebruikers, verkeersdrukte, de mate van gemengd verkeer, fietsinfrastructuur en weg- en kruispuntkenmerken.
BBij de meeste bijna-ongevallen kregen fietsers onvoldoende ruimte van automobilisten tijdens het inhalen. Op de tweede plaats kwamen situaties waarin fietsers werden afgesneden door bestuurders die afsloegen of een parkeerplaats of zijstraat inreden. De meeste incidenten vonden plaats tijdens de avondspits, terwijl er 's ochtends minder voorkwamen. De snelheid van de fietsers voorafgaand aan deze bijna-ongevallen lag onder de 30 km/h, en in de meeste gevallen was een auto betrokken. De incidenten gebeurden voornamelijk op wegen zonder specifieke fietsinfrastructuur, al kwam afsnijden vaker voor op vrijliggende fietspaden.
De deelnemende fietsers registreerden gezamenlijk ongeveer honderd bijna-ongevallen, wat neerkomt op gemiddeld één per drie uur fietsen. Mannen legden meer incidenten vast dan vrouwen, vooral als het ging om krappe inhaalacties en gevaarlijke situaties bij het verlaten van parkeerplaatsen. Ook reden mannen vaker sneller bij een bijna-ongeval. Vrouwen daarentegen hadden vaker incidenten met voetgangers.
De onderzoekers bepaalden het risico op een ongeval door het aantal bijna-ongevallen per 100 kilometer te analyseren. Hieruit bleek dat het risico groter was tijdens de ochtendspits en op wegen met een snelheidslimiet van 50 km/h. Opvallend genoeg zorgde een hogere fietssnelheid en het langer fietsen op gedeelde infrastructuur juist voor een lager risico. Daarnaast rapporteerden deelnemers die het voorgaande jaar geen fietsongeluk hadden gehad relatief minder bijna-ongevallen.
