Amsterdam reorganiseert ov-organisaties

De gemeente Amsterdam gaat de rollen en verantwoordelijkheden van GVB, Vervoerregio Amsterdam (VRA) en de gemeentelijke dienst Metro en Tram (MET) wijzigen. Deze reorganisatie moet 1 januari 2022 zijn voltooid.

Door Guus Puylaert

Het Amsterdamse college van B&W maakte op 22 juni bekend dat de aansturing van en samenwerking tussen de ov-organisaties de komende tijd gaan veranderen. De reorganisatie moet het Amsterdamse ov-systeem robuuster te maken. Door de groei van de stad en de toenemende druk op het ov is een sterkere samenwerking nodig, schrijft wethouder Sharon Dijksma in een brief aan de gemeenteraad en de regiogemeenten.

Op verzoek van Dijksma bracht Pedro Peters, oud-directeur van RET en voorzitter van OV-NL, een advies uit om te werken aan betere governance, aansturing en samenwerking. De gemeente en de Vervoerregio namen deze adviezen over.

Minder complexe governance

Zo komen de aansturing en het opdrachtgeverschap van de ov-keten straks in zijn geheel voor ‘rekening en risico’ van de Vervoerregio Amsterdam. Tot nu toe is dat nog niet zo, wat tot een complexe governancestructuur leidt. Zo is de ov-autoriteit bijvoorbeeld verantwoordelijk voor de verlening van de gunning en de exploitatie van het ov, maar verlopen beheer en onderhoud van de railinfrastructuur via de gemeente.

Om de betrokkenheid van de ov-autoriteit bij GVB te vergroten, wordt de Vervoerregio medeaandeelhouder van de vervoerder. Door het aandeelhouderschap verkrijgt de Vervoerregio rechtstreeks zeggenschap, wat ook de transparantie vergroot.

Nieuwe BV voor beheer en onderhoud

Verder worden delen van de gemeentelijke directie MET en GVB Railservices samengebracht binnen het GVB in een nieuw te vormen BV GVB Railinfra. Deze nieuwe BV verzorgt het totale onderhoud en vervanging van de railinfrastructuur.

Dit moet leiden tot effectievere en efficiëntere samenwerking op het gebied van het beheer en onderhoud en betere afstemming op de exploitatie van het ov. Enkele grote nieuwbouwprojecten die MET op dit moment uitvoert, zoals de aanleg van de Amstelveenlijn, worden ondergebracht bij een afdeling ‘bijzondere projecten’ van de gemeente Amsterdam.

Snellere besluiten nemen

Verder komen er nieuwe werkafspraken over de aanschaf en bekostiging van nieuwe metro’s en trams. GVB krijgt hierin een centrale rol en is verantwoordelijk naar de Vervoerregio, zodat benodigde besluiten tijdig in gang worden gezet. Door samen de toekomstige vervoervraag in kaart te brengen, kunnen alle voertuigen planmatig, eerder en in één keer worden besteld. De rol van de gemeente Amsterdam hierin vervalt.

Vanuit de drie organisaties is nu een programmateam samengesteld, dat de adviezen van Peters zal implementeren. De volledige reorganisatie moet eind 2021 zijn afgerond. In het najaar van 2020 zal de exacte implementatieplanning bekend zijn.